Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Rybniku

Formularz UK 2

Sygnatura akt

III Ka 512/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

0

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Rybniku z dnia 22 września 2020 r. sygn. akt III K 1614/19.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

---

---

-----------------

---

---

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

---

---

---------------

---

---

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

---

--------

----------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

----

---------

--------------

  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

Obraza przepisów prawa procesowego z art. 2 § 2, art. 4 i art. 410 k.p.k., poprzez pominięcie przy dokonywaniu ustaleń faktycznych kluczowych dla ustalenia stopnia winy, społecznej szkodliwości czynu i pozostałych przesłanek decydujących o wymiarze kary, okoliczności wynikających z zebranego w sprawie materiału dowodowego tj. faktu, iż:

- w okresie objętym zarzutem tj. od 1 kwietnia 2018 r. do 17 kwietnia 2019 r. oskarżony z wyjątkiem grudnia 2018 r. comiesięcznie dokonywał regularnego przelewaj alimentów na rzecz małoletniego syna w wysokości 300 zł (a we wrześniu 2018 r. - 600 zł), zaś suma w-płat dokonanych przez oskarżonego na poczet należności alimentacyjnych wyniosła w tym okresie 3.900 zł, zatem nominalna niedopłata opiewała na kwotę 2.900 zł,

- w okresie od 18 kwietnia 2019 r. do 7 września 2020 r. oskarżony spłacił zadłużenie alimentacyjne o niebagatelnej wartości, regulując wszystkie wymagalne należności główne, odsetki ustawowe rekompensujące poszkodowanemu szkodę wynikającą z opóźnienia w zapłacie, a także koszty postępowania egzekucyjnego - w łącznej wysokości 65.300 zł i terminowo regulując bieżące raty alimentacyjne.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

2.

Wydanie zaskarżonego rozstrzygnięcia na podstawie błędnie ustalonego stanu faktycznego, w zakresie przyjęcia, że za okres objęty aktem oskarżenia A. N. nie uiścił żadnych należności alimentacyjnych, w sytuacji gdy z potwierdzeń transakcji dopuszczonych przez Sąd Rejonowy jako dowód w niniejszej sprawie wynika jednoznacznie, iż w okresie od 1 kwietnia 2018 r. do 17 kwietnia 2019 r. apelujący przekazywał na poczet alimentów średnio kwotę 300 zł miesięcznie, tj. nominalnie wpłacił łącznie kwotę 3.900 zł z 6.500 zł. która stały się wymagalna w powołanym okresie.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

3.

Rażąca niewspółmierności do stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu, orzeczonej wobec oskarżonego kary w wymiarze 7 miesięcy pozbawienia wolności, która z uwagi na poziom jej surowości prowadzi do skutku odwrotnego od zamierzonego przez ustawodawcę, z uwagi na:

- zupełne pominięcie okoliczności przemawiających na korzyść oskarżonego i jego zachowania po popełnieniu przestępstwa tj. faktu całkowitego naprawienia przez niego szkody w okresie od przedstawienia zarzutów do dnia pierwszej rozprawy (również w stosunku do czasokresu nieobjętego aktem oskarżenia) i okoliczności, że oskarżony przyznał się do winy, nie negował zasadności poniesienia odpowiedzialności karnej za popełniony czyn i zwrócił się do Sądu z wnioskiem o dobrowolne poddanie się karze, wyrażając w ten sposób skruchę i krytykę względem popełnionego czynu, a także wolę dobrowolnego podporządkowania się spoczywającemu na nim obowiązkowi alimentacyjnemu względem małoletniego pokrzywdzonego, udowodnioną ogromnym nakładem finansowym z jego strony;

- nienależyte uwzględnienie celów kary, która ze względu na jej rodzaj czyni w realiach niniejszej sprawy zastosowaną względem oskarżonego najsurowszą z katalogu kar — pozbawienie wolności bez możliwości jej warunkowego zawieszenia, całkowicie bezskuteczną w zakresie prewencji indywidualnej — prowadząc do pozbawienia A. N. możliwości realizowania obowiązku alimentacyjnego w przyszłości, jak i prewencji ogólnej - bowiem rozpowszechnienie w świadomości społecznej sprzecznego z celem ustawodawcy przeświadczenia, iż spłata zaległości alimentacyjnej, w przypadku braku możliwości jej wykonania w terminie określonym w art. 209 4 i 5 k.k. nie ma żadnego wpływu na wymiar kary, godzić będzie w cel przyświecający nowelizacji art. 209 k.k., mającej przecież, wzmocnić restytucyjną funkcję inkryminacji zachowania polegającego na niewywiązywaniu się z obowiązku alimentacyjnego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Lp.

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad. 1., 2., 3.

Z uwagi na fakt, że wszystkie trzy formułowane w apelacji przez obrońcę zarzutu dotyczą w istocie wymiaru orzeczonej kary, to zostaną one omówione łącznie.

Zarówno zarzut niewspółmierności orzeczonej kary, jak i zarzuty naruszenia przepisów postępowania i błędu w ustaleniach faktycznych mające w konsekwencji prowadzić do orzeczenia niewspółmiernie surowej kary, są po prostu bezzasadne. Przede wszystkim w niniejszej sprawie sąd I. instancji nie naruszył żadnych przepisów postępowania i nie dopuścił się błędu w ustaleniach faktycznych, których skutkiem mogłyby być nieprawidłowe ustalenia w zakresie stopnia winy, społecznej szkodliwości czynu i rozmiaru wyrządzonej szkody, co miałoby prowadzić do wymierzenia oskarżonemu rażąco surowej kary pozbawienia wolności.

Trzeba mieć na uwadze, że oskarżonemu przypisano popełnienie przestępstwa niealimentacji z art. 209 § 1a k.k., czego skarżący nie kwestionuje, które jest zagrożone karą grzywny, ograniczenia wolności lub karą pozbawienia wolności do lat 2. Zatem wymierzona oskarżonemu za to przestępstwo kara 7 miesięcy pozbawienia wolności plasuje się w zasadzie w pobliżu dolnej granicy ustawowego zagrożenia karą pozbawienia wolności. Jednocześnie czas zarzucanego oskarżonemu przestępstwa, a tym samym okres niealimentacji, obejmował jeden rok, co stanowi stosunkowo długi okres.

Oczywiście rozmiar skutku przypisanego oskarżonemu przestępstwa ma znaczenie dla wymiaru kary. Jednakże to, iż oskarżony w okresie objętym zarzutem dokonywał spłat swojego uprzedniego zadłużenia alimentacyjnego wobec funduszu alimentacyjnego, nie może być potraktowane jako bieżące łożenie na utrzymanie dziecka. Oskarżony dokonując w tym okresie wpłat na rzecz ośrodka Pomocy (...) w C. musiał mieć świadomość, że będą one zaliczane na poczet jego wcześniejszego zadłużenia. Nawet jeśli by hipotetycznie przyjąć, do czego nie ma żadnych podstaw, iż oskarżony w okresie objętym zarzutem dokonywał wpłat na poczet bieżących alimentów, to jednakże nie może to mieć istotnego wpływu na wymiar kary, gdyż w tym okresie oskarżony z tytułu alimentów miał wpłacić łącznie 6500 zł, a dokonał wpłat na kwotę 3900 zł. Natomiast niezapłacona różnica 2600 zł znacznie przekracza równowartość 3 świadczeń okresowych z tytułu alimentów.

Również fakt, iż oskarżony już później, w toku prowadzonego postepowania karnego, zapłacił zaległości alimentacyjne za okres objęty zarzutem, nie oznacza, że nie wyrządził on swoim zachowaniem szkody, ani nawet tego, że szkodę tą naprawił. Świadczenie alimentacyjne nie jest zwyczajną należnością cywilną, którą można uiścić po terminie jej zapłaty, a jedyną konsekwencją takiej zaległości mogą być odsetki. Należy mieć tu na uwadze, iż świadczenie alimentacyjne ma w istocie charakter rentowy, a jego celem jest zabezpieczenie bieżącego utrzymania osoby uprawnionej do otrzymywania alimentów. Regularne płacenie alimentów ma zagwarantować normalne i niezagrożone zaspokajanie aktualnych potrzeb życiowych osoby uprawnionej. Tym samym późniejsze zapłacenie równowartości kwoty świadczeń alimentacyjnych bynajmniej nie oznacza, iż w okresie gdy świadczenia te nie były płacone to osoba uprawniona do otrzymywania alimentów nie była narażona na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych. Osoba zobowiązana do płacenia alimentów nie może po prostu uchylać się od płacenia alimentów ooraz liczyć, że w przypadku wszczęcia postępowania karnego po prostu później je zapłaci i w ten sposób uniknie odpowiedzialności karnej lub ograniczy ją do symbolicznej grzywny w wysokości mandatu karnego nakładanego za najbłahsze wykroczenia, jaką proponuje obrońca. Trzeba tu również mieć na uwadze, iż oskarżony w okresie objętym zarzutem nie był osobą bezrobotną, ale pracował, i to w Holandii, gdzie obecnie ustawowo najniższa miesięczna płaca minimalna wynosi 1648 euro brutto. Tym samym oskarżony dysponował wszelkimi możliwościami by płacić alimenty w pełnej wysokości, natomiast fakt, iż tego nie czynił był wynikiem jego świadomej decyzji i wyrazem złej woli.

Kolejną istotną kwestią, której stara się nie dostrzec obrońca, jest fakt, że oskarżony był już karany za dwa przestępstwa przeciwko rodzinie, w tym właśnie za przestępstwo nie alimentacji. Mało tego zarzuconego czynu dopuścił się w warunkach powrotu do przestępstwa, tj. w recydywie. Natomiast na rodzaj i wymiar kary orzeczonej wobec oskarżonego ma wpływ nie tylko stopień szkodliwości czynu, stopień jego zawinienia, które niewątpliwie są znaczne, oraz rozmiar wyrządzonej szkody, ale również uprzednia karalność.

Należy przypomnieć, iż niewspółmierność kary zachodzi wówczas, gdy suma zastosowanych kar i innych środków, wymierzona za przypisane przestępstwa, nie odzwierciedla należycie stopnia szkodliwości społecznej czynu i nie uwzględnia w wystarczającej mierze celów kary. Trzeba jednak pamiętać, że zgodnie z art. 438 pkt 4 k.p.k. ta niewspółmierność kary musi być „rażąca”. Chodzi tu więc przy wykazaniu tego zarzutu nie o każdą różnicę co do wymiaru kary, ale o różnicę ocen tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną nazwać można byłoby - również w potocznym znaczeniu tego słowa - rażąco niewspółmierną, to jest niewspółmierną w stopniu nie dającym się wręcz zaakceptować. (tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu - II Wydział Karny z 2015-02-19, II AKa 197/14). Z taką sytuacją nie mamy do czynienia w niniejszej sprawie, gdzie kara 7 miesięcy pozbawienia wolności w żaden sposób nie jest rażąco niewspółmiernie surową karą.

Rolą kary jest nie tylko odpłata oskarżonemu za popełnione przestępstwo, czy zapewnienie jego resocjalizacji, ale również prewencja szczególna i ogólna, winny one zapewnić ochronę społeczeństwu przed przestępnymi działaniami oskarżonego i innych ludzi, którzy muszą mieć świadomość, że dopuszczenie się takiego przestępstwa pociąga za sobą konkretną i wymierną karę.

Lp.

Wniosek

1.

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie względem oskarżonego łagodniejszej rodzajowo kary w postaci kary grzywny w wymiarze 15 stawek dziennych, przy ustaleniu jednej stawki w wysokości 10 zł.

☐ zasadny

☐częściowo zasadny

☒ niezasadny

Lp.

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Ad

1.

Ustalenia i rozstrzygnięcia sądu I. instancji w zakresie sprawstwa i winy oskarżonego były prawidłowe, słuszne i zasadne. Z powyżej opisanych względów, również rozstrzygnięcie sądu I. instancji w zakresie wymiaru kary nie budzi żadnych wątpliwości, jest ono słuszne i zgodne z obowiązującymi przepisami. Zaskarżony wyrok nie był dotknięty również żadnymi innymi wadami, błędami i nie zawierał jakichkolwiek nieprawidłowości. Dlatego też wniosek o zmianę wyroku poprzez orzeczenie względem oskarżonego łagodniejszej rodzajowo kary w postaci kary grzywny w wymiarze 15 stawek dziennych, przy ustaleniu jednej stawki w wysokości 10 zł, nie mógł zostać uwzględniony.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

----

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

---

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wszystkie rozstrzygnięcia wyroku Sądu Rejonowego w Rybniku z dnia 22 września 2020 r. sygn. akt III K 1614/19.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

W świetle zgromadzonego materiału dowodowego oczywistym jest, iż oskarżony dopuścił się popełnienia zarzucanego mu czynu z art. 209 § 1a k.k., czego nie kwestionuje ani oskarżony, ani jego obrońca. Sąd odwoławczy podziela wszelkie ustalenia sądu I. instancji zarówno w zakresie sprawstwa, jak i winy oskarżonego, a także kary. Przeprowadzona przez sąd odwoławczy kontrola instancyjna zaskarżonego wyroku nie dała żadnych podstaw do uznania, że w niniejszej sprawie sąd I. instancji mógł dopuścić się błędnych ustaleń faktycznych lub obrazy prawa procesowego, czy też prawa materialnego. Oczywiście w niniejszej sprawie nie zaistniały żadne bezwzględne przyczyny odwoławcze. Orzeczona przedmiotowym wyrokiem wobec oskarżonego kara 7 miesięcy pozbawienia wolności nie jest karą rażąco niewspółmiernie surową. Rozstrzygnięcia zawarte w zaskarżonym wyroku, w tym te dotyczące rodzaju i wymiaru kary, lub postępowanie przed sądem I. nie były dotknięte jakimikolwiek błędami, wadami lub uchybieniami, które wymagałyby korekty lub konwalidacji.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

----------

Zwięźle o powodach zmiany

------------

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

--------------

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

-------------------

4.1.

-----------------------

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

----------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

-----------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

Zasądzono od oskarżonego na rzecz oskarżyciela posiłkowego M. N. do rąk jego przedstawiciela ustawowego H. H. kwotę 840 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym.

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III.

Zwolniono oskarżonego od ponoszenia kosztów postępowania odwoławczego.

7.  PODPIS