Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Rybniku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 marca 2025 roku

Sąd Okręgowy w Rybniku Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Agnieszka Westwal

Protokolant: sekretarz sądowy Anna Mrozek

po rozpoznaniu w dniu 20 marca 2025 roku w Rybniku

sprawy z powództwa (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.

przeciwko M. W., K. W.

o zapłatę

1.  Zasądza od pozwanych na rzecz powódki kwotę 2 404,11 zł (dwa tysiące czterysta cztery złote jedenaście groszy);

2.  zasądza solidarnie od pozwanych na rzecz powódki kwotę 9 214 zł (dziewięć tysięcy dwieście czternaście złotych) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 48/24

UZASADNIENIE

(...) Bank (...) Spółka Akcyjna w W. wniosła o zasądzenie od pozwanych M. W. i K. W. na jej rzecz kwoty 149 999,99 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 25 listopada 2023 roku do dnia zapłaty tytułem zwrotu świadczenia w postaci kapitału kredytu wypłaconego stronie pozwanej w związku z zawartą umową kredytu z dnia 5 lutego 2008 roku, jako świadczenia nienależnego, wniosła o zmianę wysokości (ukształtowanie) dochodzonego przez nią w pkt. I pozwu świadczenia w walucie polskiej w kwocie 149 999,99 zł poprzez poddanie należności Banku od strony pozwanej z tytułu rozliczenia nieważności bądź bezskuteczności umowy (...) K. (...) nr (...) z dnia 5 lutego 2008 roku waloryzacji sądowej w ten sposób, że poza roszczeniem o zwrot środków wypłaconych przy uruchomieniu kredytu w ich nominalnej wysokości przysługiwać jej będzie dodatkowe świadczenie w postaci kwoty 38 967,81 zł, wynikającej z istotnej zmiany siły nabywczej pieniądza oraz wniosła o zasądzenie solidarnie od pozwanych na jej rzecz kwoty 38 967,81 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku w niniejszej sprawie do dnia zapłaty, stanowiącej dodatkową kwotę, o którą należy zwaloryzować roszczenie o zwrot świadczenia w postaci kapitału kredytu wypłaconego stronie pozwanej, bądź w przypadku, gdy by Sąd uznał, że nie ma podstaw do zasądzenia w/w kwot solidarnie, o zasądzenie ich w częściach równych tj. po 19 349,90 zł od każdego z pozwanych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się wyroku w niniejszej sprawie do dnia zapłaty. Powódka wniosła również o zasądzenie od pozwanych solidarnie na jej rzecz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wedle norm przepisanych wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia wydanego w sprawie do dnia zapłaty. Powódka wniosła w/w pozew do Sądu Okręgowego w Rybniku w dniu 29 grudnia 2023 roku.

W uzasadnieniu pozwu powódka wyjaśniała, że w/w roszczeń domagała się w związku z ustaleniem przez Sąd Okręgowy w Rybniku w sprawie I C 922/21 nieistnienia pomiędzy stronami stosunku prawnego wynikającego z umowy kredytu mieszkaniowego (...) K. (...) nr (...) z dnia 5 lutego 2008 roku.

Pismem procesowym z dnia 28 lutego 2024 roku (k. 26) – przed doręczeniem pozwanym odpisu pozwu - powódka cofnęła pozew w części dotyczącej jego pkt II.

W odpowiedzi na pozew pozwani M. W. i K. W. wnieśli o oddalenie pozwu w całości wobec zwrotu kwoty uiszczonego na rzecz powódki kapitału kredytu udzielonego im na podstawie umowy kredytu z dnia 5 lutego 2008 roku oraz wnieśli o zasądzenie od pozwanej na ich rzecz zwrotu kosztów procesu według norm prawem przepisanych tj. uiszczonych opłat skarbowych od pełnomocnictw oraz kosztów zastępstwa procesowego w wysokości dwukrotności stawki minimalnej przewidzianej w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia prawomocności wyroku do dnia zapłaty.

Postanowieniem z dnia 16 maja 2024 roku (k. 47) Sąd w pkt. 1 umorzył postępowanie w zakresie pkt. II pozwu tj. w zakresie zmiany wysokości (ukształtowania) dochodzonego przez powódkę w pkt. I pozwu świadczenia w walucie polskiej w kwocie 149 999,99 zł poprzez poddanie należności Banku od strony pozwanej z tytułu rozliczenia nieważności bądź bezskuteczności umowy (...) K. (...) nr (...) z dnia 5 lutego 2008 roku waloryzacji sądowej w ten sposób, że poza roszczeniem o zwrot środków wypłaconych przy uruchomieniu kredytu w ich nominalnej wysokości powódce przysługuje dodatkowe świadczenie w postaci kwoty 38 967,81 zł, wynikające z istotnej zmiany siły nabywczej pieniądza oraz w zakresie zasądzenia solidarnie od pozwanych na rzecz powódki kwoty 38 967,81 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku w niniejszej sprawie do dnia zapłaty, stanowiącej dodatkową kwotę, o którą należy zwaloryzować roszczenie o zwrot świadczenia w postaci kapitału kredytu wypłaconego stronie pozwanej, bądź przypadku, gdy Sąd uznał, że nie ma podstaw do zasądzenia w/w kwot solidarnie, o zasądzenie ich w częściach równych tj. po 19 349,90 zł od każdego z pozwanych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się wyroku w niniejszej sprawie do dnia zapłaty.

Pismem procesowym z dnia 11 czerwca 2024 roku (k. 52) powódka w związku z zapłatą przez pozwanych w dniu 18 stycznia 2024 roku kwoty dochodzonej pozwem dokonała modyfikacji powództwa w ten sposób, że zmodyfikowała powództwo w zakresie pkt. I żądania pozwu, w ten sposób, że podtrzymała żądanie co do odsetek ustawowych za opóźnienie liczonych od dnia wymagalności roszczenia tj. od dnia 25 listopada 2023 roku do dnia zapłaty tj. do dnia 18 stycznia 2014 roku czyli kwoty 2 404,11 zł.

W odpowiedzi na zmodyfikowane powództwo pozwani wnieśli o zasądzenie kosztów procesu poniesionych przez nich w zakresie cofniętego przez powódkę powództwa po myśli art. 203 § 2 k.p.c. W zakresie zmodyfikowanego przez powódkę żądania zasądzenia kwoty 2 404,11 zł tytułem odsetek ustawowych za opóźnienia od kwoty 149 999,99 zł za okres od dnia 25 listopada 2023 roku do dnia 18 stycznia 2024 roku pozwani podnieśli, że żądanie to było sprzeczne z art. 5 k.c. oraz z unijnymi zasadami skuteczności i proporcjonalności sankcji oraz ochrony uzasadnionych oczekiwań konsumenta.

Postanowieniem z dnia 19 marca 2025 roku (k. 98) Sąd umorzył postępowanie w zakresie kwoty 149 999 zł.

Sąd ustalił:

M. i K. W. zawarli w dniu 5 lutego 2008 roku z (...) Bank (...) Spółką Akcyjną w W. umowę kredytu mieszkaniowego (...) K. (...) nr (...). Na podstawie w/w umowy kredytu powódka uruchomiła i wypłaciła pozwanym kredyt w 4 transzach tj. w dniu 13 lutego 2008 roku w wysokości 34 987,06 zł , w dniu 24 kwietnia 2008 roku w wysokości 49 979,46 zł, w dniu 24 października 2008 roku w wysokości 30 619,62 zł oraz w dniu 24 listopada 2008 roku w wysokości 34 413,85 zł tj. łącznie w wysokości 149 999,99 zł.

M. W. i K. W. domagali się w sprawie I C 922/21 Sądu Okręgowego w Rybniku od (...) Banku (...) Spółki Akcyjnej w W. zasądzenia od w/w Banku łącznie na ich rzecz kwoty 8.541,18 zł oraz kwoty 23.558,64 CHF tytułem bezpodstawnego wzbogacenia w/w Banku w związku z nieważnością zawartej przez strony umowy kredytu i pobraniem świadczeń nienależnych okresie od dnia 1 kwietnia 2011 roku do dnia 3 sierpnia 2020 roku wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 14 października 2020 roku do dnia zapłaty, domagali się ustalenia nieistnienia pomiędzy stronami stosunku prawnego umowy kredytu w związku z nieważnością umowy kredytu nr (...) z dnia 5 lutego 2008 roku zawartej między nimi, a (...) Bankiem (...) Spółką Akcyjną w W. oraz domagali się zasądzenia od w/w Banku na ich rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych. M. W. i K. W. podnosili w tym procesie, iż jako konsumenci zawarli z w/w Bankiem w/w umowę o kredyt mieszkaniowy, która była nieważna z uwagi na zamieszczenie w jej treści niedozwolonych postanowień umownych zwłaszcza dotyczących klauzuli denominacyjnej, bez których dalsze wykonywanie umowy nie było możliwe.

Wyrokiem z dnia 27 kwietnia 2022 roku w sprawie I C 922/21 Sąd Okręgowy w Rybniku ustalił nieistnienie pomiędzy M. W. i K. W. a (...) Bank (...) Spółką Akcyjną w W. stosunku prawnego wynikającego z umowy kredytu mieszkaniowego (...) K. (...) nr (...) zawartej w dniu 5 lutego 2008 roku pomiędzy M. W. i K. W. jako kredytobiorcami, a (...) Bank (...) Spółką Akcyjną w W., zasądził od (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej w W. łącznie na rzecz M. W. i K. W. kwotę 8 541,18 zł oraz kwotę 23 558,64 CHF z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 14 października 2020 roku do dnia zapłaty oraz zasądził od w/w Banku na rzecz M. W. i K. W. kwotę 11 817 zł tytułem zwrotu kosztów procesu z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

(...) Bank (...) Spółka Akcyjna w W. od w/w wyroku wniosła apelację.

Wyrokiem z dnia 6 czerwca 2023 roku Sąd Apelacyjny w Katowicach w sprawie V ACa 461/22 na skutek apelacji w/w Banku od wyroku Sądu Okręgowego w Rybniku z dnia 27 kwietnia 2022 roku w sprawie I C 922/21 oddalił apelację.

Dowód: dokumenty zawarte w aktach sprawy I C 922/21 Sądu Okręgowego w Rybniku, w tym zaświadczenie k. 41, umowa kredytu k. 21-37, wyrok k. 117, apelacja k. 142, wyrok k. 194.

Pismami z dnia 6 października 2023 roku powódka wezwała pozwanych – każdego z osobna – do zapłaty kwoty 149 999,99 zł w terminie 1 miesiąca od dnia doręczenia tego pisma tytułem zwrotu wypłaconego im kapitału na podstawie uznanej za nieważną umowy kredytu z dnia 5 lutego 2008 roku. Pozwany otrzymali w/w wezwania w dniu 24 października 2024 roku.

Dowód: pismo z dnia 6 października 2023 roku k. 87-90, potwierdzenie przesłania wezwań k. 91, potwierdzenia doręczenia k. 92-95.

W dniu 18 stycznia 2024 roku pozwani uiścili na rachunek bankowy powódki kwotę 149 999,99 zł tytułem zwrotu kapitału kredytu udzielonego im na podstawie umowy kredytu z dnia 5 lutego 2008 roku.

Dowód: pismo z dnia 22 stycznia 2024 roku k. 44.

Odsetki ustawowe za opóźnienie od kwoty 149 999,99 zł za okres od dnia 25 listopada 2023 roku do dnia 18 stycznia 2024 roku należne powódce od pozwanych wynosiły kwotę 2 404,11 zł.

Dowód: kalkulator odsetek ustawowych k. 97.

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie dołączonych do akt sprawy dokumentów. Stan faktyczny nie był sporny pomiędzy stronami. Sąd uznał za wiarygodne dołączone do akt sprawy dokumenty albowiem żadna ze stron nie kwestionowała ich prawdziwości.

Sąd zważył:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Stwierdzenie nieistnienia stosunku prawnego umowy kredytu z dnia 5 lutego 2008 roku łączącej strony w związku z jej nieważnością uprawniało powódkę oraz pozwanych do wystąpienia z roszczeniem o zwrot świadczeń dokonanych w wykonaniu w/w nieważnej umowy, jako nienależnych – w oparciu o art. 410 § 1 i 2 k.c. tzw. zasada dwóch kondykcji. A zatem w związku z uznaniem przez Sąd nieistnienia stosunku prawnego wynikającego z umowy kredytu z dnia 5 lutego 2008 roku w związku z jej nieważnością strony miały obowiązek zwrócić sobie wzajemne świadczenia. Pozwani przed Sądem Okręgowym w Rybniku w sprawie I C 922/21 domagali się zwrotu dokonanych przez nich świadczeń na rzecz powódki, z kolei powódka w niniejszej sprawie w wysokości wypłaconego pozwanym kapitału kredytu tj. w wysokości 149 999,99 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 25 listopada 2023 roku do dnia zapłaty. Z zaświadczenia powódki wystawionego w dniu 20 sierpnia 2020 roku i dołączonego przez pozwanych w sprawie I C 922/21 wynikało, że powódka udostępniła i wypłaciła im kredyt w 4 transzach w łącznej wysokości 149 999,99 zł (k. 41 akta sprawy I C 922/21). Zgodnie zatem z w/w zasadą dwóch kondykcji pozwani byli zobowiązani do zwrotu powódce wypłaconego im kapitału kredytu w/w wysokości. O obowiązku zwrotu wzajemnych świadczeń dokonanych na podstawie nieważnej umowy kredytu pozwani mieli wiedzę już w toku prowadzonej z ich powództwa sprawy I C 922/21, co wynikało nie tylko z uzasadnienia wyroku Sądu Okręgowego w Rybniku ale i również z uzasadnienia pozwu sformułowanego przez działającego na ich rzecz profesjonalnego pełnomocnika. Wyrok w/w sprawie, w którym zostało przesądzone, że umowa kredytu z dnia 5 lutego 2008 roku łącząca strony była nieważna uprawomocnił się w dniu 6 czerwca 2023 roku. Pozwani pomimo prawomocności w/w wyroku nie dokonali zwrotu kwoty wypłaconego im przez powódkę kapitału kredytu. Powódka zatem wezwała pozwanych każdego z osobna pismem z dnia 6 października 2023 roku o zwrot kwoty wypłaconego kapitału kredytu tj. kwoty 149 999,99 zł w terminie jednego miesiąca od dnia doręczenia wezwania. Pomimo odebrania wezwania do zapłaty w dniu 24 października 2024 roku pozwani nadal nie zwrócili powódce wypłaconego im kapitału kredytu tj. w/w kwoty. Powódka zatem po upływie terminu miesiąca wskazanego w w/w wezwaniach do zapłaty nie tylko miała prawo wystąpić o zwrot w/w kwoty na drodze postępowania sądowego ale i również żądać od w/w kwoty odsetek ustawowych od dnia wymagalności żądania tj. od upływu zakreślonego pozwanym miesięcznego terminu do zapłaty w/w kwoty, tj. od dnia 25 listopada 2023 roku. Wymagalność roszczeń wynikających ze zobowiązań bezterminowych, a do takich należy świadczenie nienależne z tytułu wypłaconego kredytu na skutek ustalenia nieistnienia stosunku prawnego ze względu na nieważność umowy należało bowiem określać przy uwzględnieniu art. 455 k.c. Mając na uwadze powyższe, Sąd zasądził w pkt. 1 wyroku od pozwanych na rzecz powódki kwotę 2 404,11 zł tytułem skapitalizowanych odsetek ustawowych od kwoty 149 999,99 zł za okres od dnia 25 listopada 2023 roku do dnia 18 stycznia 2024 roku tj. do dnia uiszczenia przez pozwanych na rzecz powódki kwoty wypłaconego im kapitału kredytu. Sama wysokość skapitalizowanych odsetek nie była kwestionowana przez pozwanych, nadto wynikała z notatki urzędowej znajdującej się na k. 97. Pozwani twierdzili, że żądanie zasądzenie skapitalizowanych odsetek ustawowych przez powódkę stanowiło żądanie sprzeczne z zasadami współżycia społecznego po myśli art. 5 k.c. oraz sprzeczne z stanowiskiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Sąd zasądzając dochodzone przez powódkę roszczenie nie zgodził się z w/w stanowiskiem pozwanych. Zdaniem Sądu powódka „poniosła już karę” za zamieszczenie w przygotowanej przez nią umowie kredytu z dnia 5 lutego 2008 roku niedozwolonych postanowień umownych, bez których wykonanie umowy nie było możliwe. Po pierwsze w/w umowa kredytu została uznana za nieważną, po wtóre powódka musiała zwrócić powodom wpłacone przez nich w związku z wykonywaniem przez nich w/w umowy kredytu wszystkie świadczenia i to wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie. Pozwani od dnia 25 marca 2021 roku tj. od dnia wniesienia pozwu w sprawie I C 922/21 wiedzieli o obowiązku zwrotu powódce kwoty udostępnionego im kapitału w sytuacji ustalenia przez Sąd nieistnienia stosunku prawnego wynikającego z umowy kredytu z dniu 5 lutego 2008 roku. Tym samym Sąd uznał, że właśnie sprzeczne z zasadami współżycia społecznego byłoby odmówienie powódce prawa żądania odsetek ustawowych za opóźnienie od żądanej przez nich kwoty wypłaconego kapitału gdy wezwanie o zapłatę tej kwoty zostało wystosowane do pozwanych po prawomocnym zakończeniu sprawy I C 922/21. Pozwani dopiero po dniu wytoczenia powództwa o zasądzenie w/w kwoty dokonali zapłaty tej kwoty na rzecz powódki, a zatem powódka miała prawo żądać zasądzenia skapitalizowanych odsetek ustawowych za opóźnienie za okres od dnia 25 listopada 2023 roku do dnia 18 stycznia 2024 roku.

Pozwani jako strona, która przegrała proces zostali na podstawie art. 98 k.p.c. obciążeni kosztami procesu, przy czym pozwani zostali również obciążeni kosztami procesu w zakresie cofniętego powództwa przez powódkę w wysokości 149 999,99 zł. W zakresie kosztów postępowania zasadą jest zgodnie z art. 203 § 2 k.p.c., że w przypadku cofnięcia pozwu obowiązkiem zwrotu kosztów procesu obciążony jest powód. Zasada ta nie miała jednak zastosowania w niniejszej sprawie albowiem przyczyną cofnięcia pozwu było uiszczenie przez pozwanych na rzecz powódki po dniu wniesienia pozwu dochodzonej przez nią kwoty. W tej sytuacji pozwanych należało również potraktować jako stronę, która przegrała sprawę w zakresie kwoty 149 999,99 zł. Mając na uwadze powyższe, Sąd w pkt. 2 wyroku zasądził od pozwanych na rzecz powódki kwotę 9 214 zł tytułem zwrotu poniesionych przez nią kosztów procesu. Na zasądzoną od pozwanych na rzecz powódki kwotę złożyło się wynagrodzenie jej pełnomocnika w wysokości 5 400 zł, opłata skarbowa od udzielonego pełnomocnictwa w wysokości 34 zł oraz opłata sądowa od pozwu w wysokości 3 780 zł - w zakresie nie zwróconym w związku z pkt. 2 postanowienia z dnia 16 maja 2924 roku i z pkt. 2 postanowienia z dnia 19 marca 2025 roku.

R., dn. 14 kwietnia 2025 roku