Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Rybniku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 października 2022 roku

Sąd Okręgowy w Rybniku Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Agnieszka Westwal

Protokolant: sekretarz sądowy Anna Mrozek

po rozpoznaniu w dniu 27 września 2022 roku w Rybniku

sprawy z powództwa M. B., I. B.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w J.

o naprawienie szkód górniczych

1.  zasądza od pozwanej na rzecz powodów solidarnie kwotę 393 976,34 zł (trzysta dziewięćdziesiąt trzy tysiące dziewięćset siedemdziesiąt sześć złotych trzydzieści cztery grosze) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 13 października 2022 roku do dnia zapłaty;

2.  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

3.  zasądza od pozwanej na rzecz powodów solidarnie kwotę 10 800 zł (dziesięć tysięcy osiemset złotych) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów procesu,

4.  nakazuje pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Rybniku kwotę 23 045,95 zł (dwadzieścia trzy tysiące czterdzieści pięć złotych dziewięćdziesiąt pięć groszy) tytułem opłaty sądowej od pozwu oraz zwrotu wynagrodzenia biegłym wypłaconym tymczasowo z Funduszu Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Rybniku.

Sygn. akt I Cgg 106/20

UZASADNIENIE

I. B. i M. B. wnieśli o zasądzenie od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej w J. na ich rzecz kwoty 365 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 250 000 zł od dnia 21 czerwca 2019 roku i od kwoty 115 000 zł od dnia doręczenia odpisu pozwu stronie przeciwnej oraz o zasądzenie od pozwanej na ich rzecz zwrotu kosztów procesu.

Uzasadniając stanowisko powodowie wyjaśniali, że nieruchomość, której są właścicielami, położona w P. przy ulicy (...), od wielu lat znajduje się w obszarze oddziaływania eksploatacyjnego związanego z działalnością gospodarczą pozwanej. W wyniku tej działalności na ich nieruchomości pojawiają się szkody o charakterze górniczym. W dniu 21 czerwca 2013 roku strony podpisały ugodę o naprawienie szkód górniczych ujawnionych do daty zawarcia ugody. Naprawienie wymienionych w tej ugodzie szkód nastąpiło w 2014 roku, z wyjątkiem szkody w budynku polegającej na jego wychyleniu, które miało nastąpić po przejściu kolejnych eksploatacji. Po naprawieniu szkód w 2014 roku w budynku posadowionym na w/w nieruchomości ujawniły się nowe szkody w postaci pęknięć ścian budynku, zwiększyło się również wychylenie budynku. W związku z powyższym złożyli w 2016 roku do pozwanej wniosek o naprawienie szkód górniczych. Po wszczęciu postępowania o naprawienie szkód górniczych pozwana dokonała oględzin ich nieruchomości, a następnie przedstawiła im propozycję wypłaty jednorazowego odszkodowania w wysokości 250 000 zł. Propozycję wypłaty odszkodowania ponownie zamieściła pozwana w piśmie z dnia 21 czerwca 2019 roku skierowanym do nich. Powodowie dalej wyjaśniali, że nie zgodzili się z propozycją wypłaty przez pozwaną odszkodowania, uznając zaproponowane odszkodowanie za zaniżone w stosunku do powstałej szkody. Zdaniem powodów pozwana tytułem jednorazowego odszkodowania za powstałe szkody powinna im była zaproponować odszkodowanie w wysokości 365 000 zł, zgodnie z operatem szacunkowym, który na ich zlecenie sporządził rzeczoznawca majątkowy. Ostatecznie do zawarcia ugody nie doszło i koniecznym było wytoczenie niniejszego powództwa. Jako podstawę dochodzonych roszczeń powodowie wskazali art. 145 ustawy z dnia 09 czerwca 2021 roku Prawo geologiczne i górnicze w związku z art. 363 k.c. Powodowie wyjaśniali również, że roszczenie stało się wymagalne w zakresie kwoty 250 000 zł od dnia 21 czerwca 2019 roku tj. od daty pisma pozwanej z dnia 21 czerwca 2019 roku, w którym pozwana zaproponowała wypłatę im jednorazowego odszkodowania w/w wysokości, co do pozostałej kwoty od dnia doręczenia pozwanej odpisu pozwu w sprawie.

W odpowiedzi na pozew pozwana (...) Spółka Akcyjna w J. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powodów na jej rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Pozwana przyznała, że nieruchomość powodów znajduje się w rejonie oddziaływania prowadzonej przez nią eksploatacji górniczej. Przyznała również, że w wyniku wniosku powodów o naprawienie szkód wszczęła postępowanie, w wyniku którego zaproponowała powodom wypłatę jednorazowego odszkodowania w wysokości 200 000 zł. Do zawarcia ugody jednak nie doszło z uwagi na postawę powodów, którzy twierdzili, że zaproponowane im odszkodowanie zostało zaniżone, mimo, że wysokość szkody została ustalona na podstawie operatu szacunkowego sporządzonego przez rzeczoznawcę majątkowego. Pozwana zakwestionowała wysokość dochodzonego przez powodów odszkodowania podnosząc, iż odszkodowanie to zostało zawyżone, zakwestionowała dołączony przez powodów do pozwu operat szacunkowy, jako sporządzony na ich zlecenie. Dodatkowo pozwana podniosła, że w dniu 3 lutego 2014 roku zawarła z powodami ugodę w zakresie naprawienia szkód występujących w podestach lastrykowych znajdujących się w budynku położonych na ich nieruchomości i wypłaciła odszkodowanie, nadto z dniem podpisania ugody powodowie zrzekli się wszelkich roszczeń związanych ze szkodami górniczymi w/w budynku. Pozwana zakwestionowała również żądanie zasądzenia odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 250 000 zł od dnia 21 czerwca 2019 roku.

Pismem z dnia 26 września 2022 roku w związku z doręczeniem opinii uzupełniającej biegłego R. Ż. w sprawie, powodowie rozszerzyli powództwo w ten sposób, że w miejsce wskazanej w pozwie kwoty 365 000 zł wnieśli o zasadzenie od pozwanej na ich rzecz kwoty 393 976,34 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 250 000 zł od dnia 21 czerwca 2019 roku, od kwoty 115 000 zł od dnia doręczenia odpisu pozwu pozwanej, od kwoty 28 976,34 zł od dnia doręczenia pisma rozszerzającego powództwo pozwanej. W pozostałym zakresie podtrzymali dotychczasowe żądanie (k. 175).

Sąd ustalił, następujący stan faktyczny:

I. B. i M. B. są właścicielami zabudowanej nieruchomości położonej w P. przy ul. (...) opisanej w księdze wieczystej o numerze (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Jastrzębiu-Zdroju.

Bezsporne.

Na nieruchomości powodów został wybudowany budynek mieszkalny w 1967 roku bez zabezpieczenia na wpływy szkód górniczych. Budynek mógł być jednak prawidłowo użytkowany i nie powinien ulegać uszkodzeniom gdyby był poddawanym wpływom II kategorii terenu górniczego. Budynek na nieruchomości powodów powstał przed rozpoczęciem oddziaływania na ich nieruchomość eksploatacji górniczej pozwanej, albowiem eksploatacja ta rozpoczęła się w 1974 roku i pierwotnie projektowana była do 2021 roku.

Dowód: opinia biegłego R. Ż. k. 62-92.

Nieruchomość powodów usytuowana jest w obszarze oddziaływania eksploatacyjnego związanego z działalnością górniczą (...) Spółki Akcyjnej w J.. W wyniku eksploatacji górniczej pozwanej od 1982 roku do 2013 roku powodującego nachylenie terenu, w w/w budynku pojawiły się pęknięcia i zarysowania ścian zewnętrznych i wewnętrznych, nastąpił przechył budynku 1,4 % w kierunku „N*", zauważono samoistne zamykanie się drzwi z powodu przechyłu, nastąpiło pochylenie posadzek, pojawiły się pęknięcia i zarysowania na podestach lastrykowych. Budynek poddawany był bowiem wpływom do IV kategorii terenu górniczego. W dniu 21 czerwca 2013 roku strony zawarły ugodę, zgodnie z którą pozwana miała dokonać naprawy w/w uszkodzeń do 31 grudnia 2014 roku, z wyjątkiem pochylenia posadzek, które wyodrębniono do późniejszego rozpatrzenia, po przejściu kolejnych eksploatacji oraz w zakresie podestów lastriko, ze względu na niemożność doprowadzenia do stanu pierwotnego i brak zgody właściciela na poniesienie kosztów materiałów przy proponowanym położeniu płytek posadzkowych - strony zobowiązały zawrzeć ze sobą ugodę. Ugoda wyczerpywać miała roszczenia powodów odnośnie w/w szkód.

W dniu 03 lutego 2014 roku strony zawarły ugodę w zakresie naprawienia szkód, które wystąpiły w podestach lastrykowych w budynku posadowionym na nieruchomości powód poprzez wypłatę jednorazowego odszkodowania w wysokości 700 zł. Powód oświadczył w treści ugody również, że z dniem podpisania ugody zrzeka się wszelkich roszczeń związanych ze szkodami górniczymi w/w budynku, a ponadto, że treść ugody będzie wiązać jej następców prawnych, nabywców nieruchomości, obdarowanych, a także osoby na rzecz których na tej nieruchomości ustanowione zostaną ograniczone prawa rzeczowe. Pozwana zgodnie z ugodą wypłaciła powodom w/w odszkodowanie.

Pozwana naprawiła szkody na nieruchomości powodów, które zostały wyszczególnione w ugodzie z dnia 21 czerwca 2013 roku do końca 2014 roku.

Bezsporne.

Po dokonaniu naprawy w 2014 roku i wypłaty jednorazowego odszkodowania w zakresie podłóg lastrykowych w budynku powodów posadowionym na ich nieruchomości położonej w P. pojawiły się nowe szkody w postaci pęknięć ścian, podłóg. Stwierdzono samo zamykanie się drzwi i okien, dalszy przechył budynku, który w sposób uciążliwy wpływał na sposób korzystania z budynku.

Dowód: opinia biegłego k. 61-92, wniosek o naprawie szkody k. 13, zdjęcia na płycie CD k. 8.

Pismem z dnia powodowie wystąpili do (...) Spółki Akcyjnej w J. z wnioskiem o naprawienie szkód górniczych powstałych po 2014 roku na ich nieruchomości. Wyjaśniali, że budynek posadowiony na tej nieruchomości zwiększył swoje pochylenie, co zauważyli w związku z samozamykającymi się drzwiami i oknami, trudnościami w utrzymaniu pionów i poziomów przy wykonywaniu remontów pokoi, problemów przy ustawianiu mebli i innych sprzętów. Zauważali również pochył posadzek. Pozwana wszczęła postępowanie o naprawienie szkód górniczych na nieruchomości powodów, w trakcie którego dokonała oględzin budynku posadowionego na tej nieruchomości. W dniu 6 listopada 2018 roku odbyło się spotkanie pozwanej z powodami, w trakcie którego pozwana zaproponowała powodom wypłatę jednorazowego odszkodowania za szkody górnicze powstałe na ich nieruchomości w związku z prowadzoną przez nią działalnością górniczą w wysokości 250 000 zł. Wysokość ta została wyliczona przez rzeczoznawcę majątkowego na zlecenie pozwanej. Powodowie na spotkaniu nie podjęli decyzji w zakresie wyrażenia zgody na proponowaną wysokość odszkodowania przez pozwaną. W piśmie z dnia 21 czerwca 2019 roku skierowanym do powodów pozwana ponownie zaproponowała powodom wypłatę jednorazowego odszkodowania za szkody górnicze powstałe na ich nieruchomości w związku z prowadzoną przez nią działalnością górniczą w wysokości 250 000 zł. Powodowie nie wyrazili zgodę na wypłatę odszkodowania w w/w wysokości uznając ją za zaniżoną w stosunku do wysokości powstałej szkody. W 2020 roku powodowie zlecili rzeczoznawcy majątkowemu ustalenie wysokości jednorazowego odszkodowania za szkody powstałe na ich nieruchomości w związku działalnością gospodarczą pozwanej. Rzeczoznawca majątkowy ustalił tą wysokość na kwotę 365 000 zł, jako wartość odtworzeniowa budynku posadowionego na ich nieruchomości. Pismem z dnia 30 czerwca 2020 roku powodowie poinformowali pozwaną, że zaproponowana przez nią wysokość jednorazowego odszkodowania za szkody występujące w budynku mieszkalnym stanowiącym ich własność jest zaniżona i nie odpowiada rzeczywistej szkodzie poniesionej przez nich wskutek prowadzonej przez nią działalności eksploatacyjnej. Poinformowali również, że w związku z wyczerpaniem się możliwości negocjacji skierują sprawę na drogę postępowania sądowego.

Bezsporne.

Należne powodom odszkodowanie za szkody powstałe na ich nieruchomości w związku z działalnością górniczą pozwanej wynosi kwotę 393 976,34 zł jako wartość odtworzeniowa budynku mieszkalnego powodów pomniejszona o stopień naturalnego zużycia. Budynek nie klasyfikował się do wypłaty odszkodowania za trwałe wychylenie od pionu z powodu przeciążenia konstrukcji nośnej budynku oraz jego nie przystosowania do IV kategorii wpływów górniczych. Szkody powstałe na nieruchomości powodów w związku z działalnością górniczą pozwanej to przede wszystkim wychylenie budynku posadowionego na tej nieruchomości powodujące spękania ścian i podłóg, mimo ich naprawy w 2014 roku, powodujące samoistne zamykanie się drzwi i okien, powodujące problemy w prawidłowym użytkowaniu budynku zgodnie z jego funkcją.

Dowód: opinia biegłego R. Ż. k. 61-92 i opinia uzupełniająca biegłego R. Ż. k. 128-138.

Stan faktyczny w niniejszej sprawie zakresie spornym pomiędzy stronami Sąd ustalił na podstawie opinii sporządzonej przez biegłego sądowego R. Ż., na podstawie wniosku powodów z dnia 17 lipca 2016 roku o naprawie szkody górniczej skierowanego do pozwanej oraz na podstawie zdjęć zabezpieczonych na płycie CD.

Sąd uznał opinię sporządzoną przez biegłego sądowego R. Ż. za wiarygodną. Opinia ta bowiem była jasna, sporządzona profesjonalnie. Wszystkie zarzuty do tej opinii zostały również zdaniem Sądu wyjaśnione przez biegłego w opinii uzupełniającej. Zdaniem Sądu biegły posiadał kwalifikacje do sporządzenia opinii w sprawie. Zauważyć bowiem należy, że biegły ustalił wartość należnego powodom odszkodowania nie na podstawie ustalenia wartości nieruchomości, a na podstawie ustalenia wartości odtworzeniowej budynku. Biegły przy tym posiada stosowne uprawnienia w zakresie ustalenia wartości odtworzeniowej budynku albowiem posiada uprawnienia rzeczoznawcy budowlanego w specjalności konstrukcyjno – budowlanej. Biegły posiada zatem nie tylko wymagane uprawnienia do ustalenia wysokości odszkodowania jako wartości odtworzeniowej budynku, ale i również wymagane doświadczenie zawodowe albowiem sporządza liczne opinie w sprawach o naprawianie szkód górniczych i w których tak jak w niniejszej sprawie wylicza wysokość należnego odszkodowania w oparciu o wartość odtworzeniową budynku pomniejszoną o stopień naturalnego zużycia.

Zauważyć należy, że specyfika oceny dowodu z opinii biegłych wyraża się w tym, że sfera merytoryczna opinii kontrolowana jest przez Sąd, który nie posiada wiadomości specjalnych, w istocie tylko w zakresie zgodności z zasadami logicznego myślenia, doświadczenia życiowego i wiedzy powszechnej. Do dowodu z opinii biegłego nie mogą mieć zastosowania wszystkie zasady prowadzenia dowodów, a w szczególności art. 217 § 1 k.p.c. Przy ocenie dowodu z opinii biegłego decyduje zgodność opinii z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, a także sposób motywowania oraz stopień stanowczości wyrażonych w niej wniosków. Jeżeli kwalifikacje biegłego nie zostaną podważone, sama zaś opinia nie zawiera istotnych niejasności, a zleconą okoliczność wyjaśnia w stopniu dostatecznym i pozwalającym na rozstrzygnięcie, samo niezadowolenie strony z wniosków końcowych nie jest wystarczające do zakwestionowania mocy przeprowadzonego dowodu. Sąd ma obowiązek dopuszczenia dowodu z dalszej opinii biegłych, gdy zachodzi taka potrzeba, a więc wtedy gdy opinia, którą dysponuje zawiera istotne luki, bo nie odpowiada na postawione tezy dowodowe, jest niejasna, czyli nienależycie uzasadniona lub nieweryfikowalna. Nie można zatem przyjmować, że Sąd obowiązany jest dopuścić dowód z kolejnych biegłych w każdym wypadku, gdy złożona opinia jest dla strony niekorzystna. Jeśli opinia sporządzona przez biegłego spełnia powyższe wymogi, musi się ostać i nie ma potrzeby powoływania nowego biegłego, tylko dlatego, że strona nie zgadza się z treścią opinii i stanowiskiem biegłego w niej zawartym. Podkreślić przy tym należy, że o ewentualnym dopuszczeniu dowodu z opinii innego biegłego nie może decydować wyłącznie wniosek strony, lecz zawarte w tym wniosku konkretne uwagi i argumenty podważające dotychczasową opinię lub co najmniej poddające ją w wątpliwość. Podstawą wniosku o przeprowadzenie nowego dowodu nie może być przeświadczenie strony, że dalsze opinie pozwolą na udowodnienie korzystnej dla strony tezy.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo było zasadne niemalże w całości.

Dochodzone przez powodów roszczenie wynikało z faktu wystąpienia szkody na ich nieruchomości spowodowanej ruchem zakładu górniczego pozwanej, a ponieważ ruch ten prowadzony był zgodnie z ustawą Prawo geologiczne i górnicze, to do naprawienia wyrządzonej tym ruchem szkody zastosowanie miały przepisy regulujące tę szczególną materię.

Ponadto zgodnie art. 435 § 1 k.c. przedsiębiorca górniczy, jako prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.), odpowiada za szkodę na osobie lub mieniu wyrządzoną przez ruch tego przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności.

Poza sporem była odpowiedzialność pozwanej za szkody górnicze spowodowane na nieruchomości powodów, spór dotyczył zakresu szkody wyrządzonej tym ruchem oraz wysokości należnego powodom odszkodowania pieniężnego.

Sąd uznał, że podstawę dla ustalenia odpowiedzialności za powstałą szkodę w nieruchomości powodów stanowi art. 144 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 roku (Dz.U.2020.1064 t.j.), bowiem szkody na posesji powodów powstały po wejściu w życie obecnie obowiązującego Prawa geologicznego i górniczego.

Zatem po myśli ust. 1 art. 144 ustawy Prawo geologiczne i górnicze właściciel nie może sprzeciwić się zagrożeniom spowodowanym ruchem zakładu górniczego, który jest prowadzony zgodnie z ustawą. Może on jednak żądać naprawienia wyrządzonej tym ruchem szkody, na zasadach określonych ustawą. Ustęp 2 stanowi, że przepis powyższy stosuje się odpowiednio do innych podmiotów, których prawa majątkowe są zagrożone ruchem zakładu górniczego. Natomiast z kolejnego ustępu wynika, że jeżeli nie zachodzą okoliczności przewidziane w ustępach 1 i 2, przedsiębiorca odpowiada za szkodę według zasad określonych w Kodeksie cywilnym. Innymi słowy zastosowanie znajdują przepisy ogólne kodeksu cywilnego regulujące kwestię naprawienia szkody.

Zgodnie więc z art. 363 k.c., który znajduje zastosowanie w niniejszej sprawie, naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego (restytucja naturalna), bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu. Z kolei w § 2 wskazano, że jeżeli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu, wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania, chyba że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia za podstawę cen istniejących w innej chwili.

Wyraźnie podkreślić należy, że aby przejść do etapu postępowania sądowego dochodzenia przywrócenia stanu poprzedniego w związku z ruchem zakładu górniczego, to najpierw przeprowadzone musi zostać postępowanie ugodowe między stronami. Zgodnie z art. 151 ust. 1 cyt. Ustawy, sądowe dochodzenie roszczeń jest możliwe po wyczerpaniu postępowania ugodowego. Natomiast w ustępie 2 przepisu wskazano, że warunek wyczerpania postępowania ugodowego jest spełniony, jeżeli przedsiębiorca odmówił zawarcia ugody lub jeżeli od skierowania przez poszkodowanego roszczenia wobec przedsiębiorcy upłynęło 30 dni, chyba że poszkodowany, zgłaszając żądanie zawarcia ugody, wyznaczy dłuższy termin. Zgodnie z ustalonym stanem faktycznym powodowie zgłosili szkodę pozwanej, domagając się od niej dokonania oceny sposobu naprawy szkód pochodzenia górniczego występujących na ich nieruchomości, a następnie ich usunięcia poprzez zapłatę jednorazowego odszkodowania. W toku postępowania ugodowego strony nie doszły do porozumienia w zakresie wysokości odszkodowania, w związku z czym Sąd uznał, że tryb ugodowy przewidziany niniejszą ustawą został wyczerpany.

Spór w sprawie, o czym była już mowa we wcześniejszej części uzasadnienia, w istocie sprowadził się do ustalenia wysokości szkody i w związku z tym wysokości należnego powodom odszkodowania oraz ustalenia czy w zakres szkody weszła również szkoda, które wystąpiła w podłogach lastrykowych w budynku posadowionym na nieruchomości powodów w związku z podpisaniem ugody z dnia 3 lutego 2014 roku i wypłaceniem na jej podstawie na rzecz powodów odszkodowania za te podłogi oraz szkoda w postaci wychylenia budynku, w związku z tym że powód w ugodzie z dnia 3 lutego 2014 roku zrzekł się wszelkich roszczeń związanych ze szkodami górniczymi wstępującymi w/w budynku w momencie podpisania ugody. W tym miejscu zauważyć należy, że wszystkie szkody które powstały po 2014 roku, a zatem po ich naprawie przez pozwaną w 2014 roku związane były z pochyleniem bryły budynku powodów, co z kolei pozostaje w związku z pochyleniem terenu w związku z działalnością górniczą pozwanej. Spękania podłóg i ścian mimo, że naprawione pojawiły się na nowo w związku z wychyleniem budynku od pionu. Szkoda w postaci wychylenia budynku i co za tym dalej idzie pochyleniem posadzek zgodnie z ugodą w dniu 21 czerwca 2013 roku wyodrębniono do późniejszego rozpatrzenia po przejściu kolejnych eksploatacji. Zdaniem Sądu zatem wychylenie budynku z jego pionu i związane z tym wychylenie posadzek skoro zostało wyodrębnione do późniejszego rozpatrzenia nie mogło być przedmiotem ugody z dnia 3 lutego 2014 roku, skoro eksploatacja górnicza w okolicy nieruchomości powodów przez pozwaną nadal trwała, a nawet była projektowana do 2051 roku. Zauważyć również należy, że ugoda z dnia 3 lutego 2014 roku była konsekwencją zgodnego stanowiska stron zawartego w ugodzie z dnia 21 czerwca 2013 roku, gdzie strony wspólnie zgodziły na wypłatę jednorazowego odszkodowania za popękane podesty lastriko. Gdyby przyjąć stanowisko pozwanej, że powodowie zrzekli się wszystkich roszczeń w zakresie naprawienia szkód powstałych do dnia 3 lutego 2014 roku oznaczałoby to również, że zrzekli się również tych, które zostały objęte ugodą z dnia 21 czerwca 2013 roku. Mimo to pozwana do końca 2014 roku dokonała napraw szkód powstałych na nieruchomości powodów. Zgodnie z art. 65 k.c. oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których złożone zostało, zasady współżycia społecznego. W umowach należy raczej badać, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy aniżeli opierać się na jej dosłownymi brzmieniu. Mając na uwadze powyższe, Sąd nie miał żadnych wątpliwości, że powód w ugodzie z dnia 3 lutego 2014 roku nie rzekł się roszczeń związanych z wychyleniem budynku. W zakresie podestów z lastriko natomiast, nawet nie przyjmując do wyliczeń konieczności ich naprawy, za które powodowie otrzymali od pozwanej odszkodowanie, to i tak przeprowadzenie naprawy budynku przewyższałoby jego wartość, zwłaszcza że w związku z pochyłem budynku konieczna była by jego uprzednia pionizacja. Tym samym powodowie słusznie wystąpili przeciwko pozwanej o naprawienie szkód górniczych powstałych na ich nieruchomości poprzez wypłatę jednorazowego odszkodowania stanowiącego równowartość wartości odtworzeniowej budynku pomniejszonego o stopień jego naturalnego zużycia oraz pomniejszonego o wartość ewentualnych wad budowlanych. W/w wartość ustalił powołany w sprawie biegły w sporządzonej przez siebie opinii na kwotę 393 976,34 zł, którą Sąd uznał za wiarygodną. Mając na uwadze powyższe, Sąd w pkt. 1 zasądził od pozwanej na rzecz powodów solidarnie kwotę 393 976,34 zł.

O odsetkach za opóźnienie Sąd orzekł na postawie art. 363 § 2 k.c. w zw. z art. 481 § 1 k.p.c. i 316 k.p.c. tj. od dnia ogłoszenia wyroku, które miało miejsce w dniu 13 października 2022 roku. Odsetki ustawowe za opóźnienie, których powodowie żądali za okres poprzedzający ogłoszenie wyroku w sprawie Sąd oddalił w pkt. 2 wyroku. W niniejszej sprawie dopiero przeprowadzone w całości postepowanie dowodowe wykazało wysokość szkody. Z tej przyczyny data miarodajna dla ustalenia rozmiarów szkody była zarazem najwcześniejszą możliwą datą początku naliczania odsetek i odpowiadała dacie ogłoszenia wyroku w sprawie. Zauważyć należy, że momencie wytoczenia powództwa roszczenie powodów okazałoby się częściowo nie zasadne. Dopiero wzrost cen w 2022 roku spowodował, że dochodzone przez nich odszkodowanie nie tylko było w pełni zasadne ale również było zasadne w większej części. Wskazać również należy, że przyznanie odsetek od odszkodowania ustalonego według cen z daty orzekania za okres poprzedzający tę datę, prowadziłoby do nieuzasadnionego uprzywilejowania dłużnika kosztem wierzyciela. Ustalenie odszkodowania następuje z chwilą wydania wyroku, w którym się o nim rozstrzyga, co koresponduje z wyrażoną w art. 316 § 1 k.p.c. zasadą uwzględnienia przez Sąd przy wyrokowaniu stanu rzeczy istniejącego w chwili zamknięcia rozprawy. Odszkodowanie ustalone według cen z daty wyrokowania, staje się wymagalne z datą wyrokowania i dopiero od tej daty dłużnik pozostaje w opóźnieniu uzasadniającym zapłatę odsetek. Skoro zatem wysokość szkody powodów został ustalona w oparciu o uzupełniającą opinię biegłego sporządzoną dopiero w toku niniejszego postępowania, odsetki winny być zasądzone od daty wyrokowania. Podobne stanowisko wyrażone zostało przez Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 6 września 2017 roku I CSK 15/17.

O kosztach procesu Sąd orzekł jak w pkt. 3 wyroku na podstawie art. 100 zdanie drugie k.p.c., obciążając nimi w całości przegrywającą sprawę stronę pozwaną, jako że pozwani jedynie w niewielkim zakresie przegrali proces tj. w zakresie żądania odsetek ustawowych za okres poprzedzający ogłoszenie wyroku w sprawie. Na zasądzoną od strony pozwanej na rzecz powodów solidarnie kwotę 10 800 zł złożyło się jedynie wynagrodzenie ich profesjonalnego pełnomocnika zgodnie z § 2 pkt. 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie.

W pkt. 4 wyroku Sąd w oparciu o treść przepisu art. 113 ust. 1 w zw. z art. 13 i art. 96 ust. 1 pkt 12 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.2006.126.876) nakazał pobrać od pozwanej, jako strony, która w całości przegrała sprawę na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Rybniku kwotę 23 045,95 zł tytułem należnych kosztów sądowych, na które złożyła się opłata sądowa od pozwu w kwocie 18 250 zł oraz wynagrodzenie biegłego wypłaconego tymczasowo z Funduszu Skarbu Państwa w łącznej kwocie 4 795,95 zł.

R., dn. 25 listopada 2022 roku