Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Rybniku

Formularz UK 2

Sygnatura akt

III Ka 87/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

-

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Żorach z dnia 18 listopada 2020r. sygn. akt II K 418/20

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.  Na podstawie art. 438 pkt 2 kpk obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść postępowania, a to:

a)  art. 7 kpk poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny wyjaśnień oskarżonego w zakresie w jakim wyjaśniał, iż pokrzywdzona zachowywała się w stosunku do niego prowokacyjnie, tj. siedziała na kolanach, następnie kładła się sugerująco na masce samochodu i uznania ich za niewiarygodne tylko dlatego, że nie znajdują potwierdzenia w pozostałym materiale dowodowym, w szczególności w zeznaniach D. K., podczas gdy świadek D. K. w odróżnieniu od oskarżonego znajdował się pod wpływem alkoholu, dlatego mógł nie rozpoznawać znaczenia niektórych zachowań pokrzywdzonej, a ponadto chwilami nie był obecny przy oskarżonym i pokrzywdzonej, a sama pokrzywdzona miała interes w tym, by przedstawiać swoje zachowanie jako bardziej powściągliwe.

b)  art. 410 Kodeksu postępowania karnego , poprzez pominięcie istotnych okoliczności mających znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy:

- wynikających z zeznań świadka D. K., które Sąd meriti uznał w całości za wiarygodne tj. że pokrzywdzona po opuszczeniu klubu (...) rozmawiała sensownie i miała zachowany zdrowy rozsądek, co podważa ustalenia faktyczne, że pokrzywdzona była pod aż tak silnym wpływem alkoholu, który całkowicie powodowałby jej bezradność;

- wynikających z wyjaśnień oskarżonego, które w tym zakresie nie zostały uznane za niewiarygodne, tj. że pokrzywdzona objęła oskarżonego nogą i zaczęła wykonywać ruchy „sugerujące, że chciałaby czegoś więcej”, pomagała mu rozbierać się nawzajem, co wskazuje na to, iż mogła dać oskarżonemu uzasadnione sygnały, że chce z nim odbyć stosunek płciowy i jest w stanie swobodnie o tym decydować;

- wynikających z zeznań świadka M. J. (2), które Sąd meriti uznał w całości za wiarygodne i potwierdzone wiadomościami tekstowymi, tj. że pokrzywdzona chciała spotkać się ze świadkiem przed rozprawą i porozmawiać na temat zdarzenia objętego oskarżeniem, co nasuwa wątpliwości co do wiarygodności pokrzywdzonej i jej depozycji oraz przebiegu zdarzenia;

c)  art. 167 i art. 193 § 1 oraz art. 170 § 1 pkt 2 Kodeksu postępowania karnego poprzez oddalenie wniosku dowodowego obrońcy oskarżonego o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego psychologa po przeprowadzeniu badań oskarżonego oraz pokrzywdzonej i analizy treści wiadomości tekstowych, w sytuacji gdy dowód ten zmierzał do wykazania istotnych okoliczności dla rozstrzygnięcia sprawy, tj. do ustalenia, czy gdyby oskarżony obejmował swoją świadomością (zdawał sobie sprawę), że pokrzywdzona znajduje się w stanie bezradności, byłby zdolny do wykorzystania tej bezradności i zmierzałby do obcowania płciowego, a ponadto bezzasadnie powołując się na brak zgody świadka, podczas gdy o zgodę taką w ogóle nie wystąpiono;

d)  art. 167 i art. 193 § 1 oraz art. 170 § 1 pkt 2 i 5 Kodeksu postępowania karnego poprzez oddalenie wniosku dowodowego obrońcy oskarżonego o przeprowadzenie dowodu z opinii terapeuty oskarżonego, w sytuacji gdy dowód ten zmierzał do ustalenia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, a to cech oskarżonego, jego ewentualnej motywacji i pobudek, którymi mógłby się kierować zmierzając do obcowania płciowego z pokrzywdzoną, co niewątpliwie ma znaczenie dla ustalenia, czy w ogóle oskarżony byłby zdolny zmierzać do obcowania płciowego, gdyby zdawał sobie sprawę, iż pokrzywdzona nie wyraża na to świadomej zgody lub nie jest w stanie jej wyrazić z uwagi na stan bezradności wywołany upojeniem alkoholowym;

2.  na podstawie art. 438 pkt 3 Kodeksu postępowania karnego , błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, polegający na przyjęciu, że pokrzywdzona po powrocie z klubu (...) z uwagi na znaczne upojenie alkoholowe nie była w stanie samodzielnie się poruszać, chwiała się na nogach, nie była w stanie logicznie się porozumiewać i wymagała pomocy w wejściu do mieszkania, podczas gdy z wyjaśnień oskarżonego, ale także pośrednio z depozycji świadka D. K. wynika, iż pokrzywdzona owszem znajdowała się pod wpływem alkoholu, ale:

-

była w stanie w miarę logicznie (według depozycji D. K.: „pół na pół”) rozmawiać;

-

była w stanie sama się poruszać, a wniesienie jej przez oskarżonego miało na celu tylko „zrobić wrażenie”;

-

była w stanie rozmawiać z oskarżonym;

-

po wyjściu z toalety pokrzywdzona czuła się lepiej, nie zataczała się i nie chwiała;

tym samym pokrzywdzona nie sprawiała wrażenia, iż na skutek upojenia alkoholowego nie jest świadoma tego, co się dzieje i znajduje się w stanie bezradności;

3.  na podstawie art. 438 pkt 3 Kodeksu postępowania karnego, błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, polegający na przyjęciu, iż oskarżony przebywając w mieszkaniu pokrzywdzonej i zmierzając do odbycia z nią stosunku płciowego, miał zamiar to zrobić, wykorzystując stan jej bezradności na skutek upojenia alkoholowego, tj. był świadomy że pokrzywdzona znajduje się w stanie uniemożliwiającym wyrażenie sprzeciwu wobec próby odbycia stosunku płciowego, podczas gdy z materiału dowodowego wynika, iż oskarżony był przekonany, że pokrzywdzona również dąży do odbycia stosunku płciowego z oskarżonym i jest tego w pełni świadoma, na co wskazywało przede wszystkich jej zachowanie po powrocie do mieszkania, tj. przytulanie, obejmowanie i rozbieranie, a oskarżony działał w uzasadnionym przekonaniu, że ¡ego postępowanie znajduje akceptację pokrzywdzonej, która nie sprawiała wrażenia nieświadomej tego co się dzieje. Gdyby bowiem było inaczej, oskarżony nie zmierzałby do obcowania płciowego, o czym świadczy także jego zachowanie po nagłej reakcji pokrzywdzonej, a także wcześniejsze zaangażowanie oskarżonego w budowanie relacji z pokrzywdzoną i jego zachowawczość oraz nadzieje na zbudowanie trwałego związku.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja obrońcy oskarżonego na uwzględnienie nie zasługiwała, bowiem w zakresie w jakim kwestionowała ustalenia faktyczne w zaskarżonym wyroku pozbawiona była słuszności. Polemizując z ustaleniami faktycznymi autor apelacji usiłował wykazać, że sąd I instancji bezpodstawnie oparł swoje ustalenia faktyczne na zeznaniach pokrzywdzonej oraz świadka D. K., które zdaniem skarżącego budziły wątpliwości co do ich rzetelności. Skarżący kwestionował nadto ocenę dowodów przeprowadzoną przez sąd I instancji podnosząc, że zgromadzone w sprawie dowody oceniono przekraczając granice swobodnej oceny dowodów. Przed odniesieniem się do tego ostatniego stwierdzenia należy przede wszystkim podkreślić, że wynikające z art. 7 k.p.k. prawo swobodnej oceny dowodów jest jedną z najistotniejszych prerogatyw sądu, a zarzut obrazy tego przepisu może być skuteczny tylko wtedy, gdy zostanie wykazane, że sąd orzekający, oceniając dowody naruszył zasady logicznego rozumowania, nie uwzględnił przy ocenie dowodów wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. Z kolei zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia byłby słuszny tyko wtedy, gdyby sąd I instancji oparł swój wyrok na faktach, które nie znajdują potwierdzenia w wynikach postępowania sądowego albo też z faktów tych wysnuł wnioski niezgodne ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego. Takich uchybień sąd rejonowy w przedmiotowej sprawie się nie dopuścił, albowiem sąd ten wskazał dowody na których się oparł, co do swoich ustaleń i zachowania się oskarżonego w trakcie zdarzenia, a jedocześnie wskazał przesłanki, którymi kierował się odmawiając wiary dowodom przeciwnym. Sąd I instancji mając do wyboru przeciwstawne relacje dotyczące udziału oskarżonego w opisywanym zdarzeniu, poczynił ustalenia, opierając się na pewnym kompleksie dowodów - w tym zeznaniach pokrzywdzonej i świadka D. K. uznając je za wiarygodne i rzetelne, zaś wyjaśnieniom oskarżonego w warstwie intencjonalnej tego waloru odmówił.

Z faktu, że sąd merytoryczny dokonał oceny dowodów - do czego zresztą był zobowiązany, nie wynika samo przez się, że poczynione ustalenia faktyczne są błędne, jeśli ocena dowodów zebranych w sprawie nie wykracza poza ramy zakreślone w przepisach postępowania, zwłaszcza zaś w art. 4 i 7 k.p.k. W istocie sąd rejonowy dokonał oceny dowodów w sposób bezstronny, nie przekroczył granic oceny swobodnej, a przy tym uwzględnił zasady wiedzy i doświadczenia życiowego, a swój pogląd na ostateczne wyniki przewodu sądowego przekonująco uzasadnił w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku.

Odnośnie wyjaśnień oskarżonego, to mimo iż werbalnie nie przyznał się on do popełnienia zarzucanego mu czynu, to z treści jego wyjaśnień wynika coś zgoła odmiennego. Oskarżony przyznał, iż w trakcie zdarzenia doszło do współżycia płciowego z pokrzywdzoną, aczkolwiek jak twierdził miało one charakter dobrowolny ze strony P. P.. Należy podkreślić, iż decyzja o podjęciu współżycia musi mieć charakter swobodny i świadomy – wolny od jakichkolwiek zakłóceń procesu decyzyjnego – w tym od wpływu alkoholu, a pokrzywdzona ewidentnie i w sposób postrzegany dla innych osób pod takim działaniem była. Oskarżony, który sam jak wyjaśniał miał problemy z alkoholem musiał mieć świadomość stanu w jakim znajdowała się pokrzywdzona. Wszak nie bez powodu tego dnia przeniósł ją na rękach do jej mieszkania. Dość swobodne zachowanie pokrzywdzonej ewidentnie świadczyło o stanie upojenia alkoholowego pokrzywdzonej, a nie realnej chęci podjęcia współżycia z oskarżonym. Oskarżony wykorzystując ten stan pokrzywdzonej i podejmując z nią współżycie w sposób ewidentny wyczerpał dyspozycję art. 198 kodeksu karnego. Sąd odwoławczy nie uwzględnił wniosków dowodowych skarżącego albowiem odwoływały się one do hipotetycznego stanu co zrobiłby oskarżony w danej sytuacji gdyby wiedział, że pokrzywdzona jest nietrzeźwa. Tak postawiona teza jest nieprzydatna w niniejszym postępowaniu i odnosi się raczej do hipotetycznych przeżyć psychicznych oskarżonego, a nie jego realnych zachowań.

Generalnie zarzuty i argumenty apelacji miały charakter czysto polemiczny i sprowadziły się do prostej negacji ocen i ustaleń sądowych i zastępowania ich ocenami i wnioskami własnymi, w żadnym zaś razie nie podważają one trafności rozstrzygnięcia sądu rejonowego. Mając powyższe na uwadze i uznając analizę materiału dowodowego dokonaną przez sąd rejonowy za prawidłową, sąd okręgowy nie znalazł podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku w zakresie winy, ani też podstaw do jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.

Wniosek

Wskazując na powyższe zarzuty obrońca oskarżonego wniósł o zmianę wyroku rzez odmienne orzeczenie co do istoty sprawy i uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku wobec całkowitej niezasadności argumentów i zarzutów apelacji nie mógł zostać uwzględniony.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wszystkie rozstrzygnięcia wyroku Sądu Rejonowego w Żorach z dnia 21 kwietnia 2021r.

Zwi ęź le o powodach utrzymania w mocy

W świetle zebranego i prawidłowo ocenionego przez Sąd I instancji materiału dowodowego nie ulega wątpliwości że oskarżony dopuścił się przypisanego mu przestępstwa. Mając powyższe na uwadze i uznając analizę materiału dowodowego dokonaną przez Sąd Rejonowy za prawidłową Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwi ęź le o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Z uwagi na treść rozstrzygnięcia Sąd obciążył oskarżonego kosztami postępowania odwoławczego.

7.  PODPIS

Sędzia Jacek Myśliwiec (spr.)

Sędzia Sławomir Klekocki Sędzia Aleksandra Odoj – Jarek