Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Rybniku

POSTANOWIENIE

Dnia 21 grudnia 2021 r.

Sąd Okręgowy w Rybniku w Wydziale III Karnym w składzie:

Przewodniczący: Sędzia (del.) Bartosz Baran

Protokolant: Dorota Guzy

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Gliwicach Andrzeja Zięby

po rozpoznaniu sprawy skazanego J. F.

w przedmiocie wystąpienia do państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie orzeczenia przepadku

z urzędu

na podstawie art. 17 § 1 pkt 11 k.p.k. i art. 632 pkt 2 kpk

postanowił:

1.  umorzyć postępowanie w przedmiocie wystąpienia do K. N. o wykonanie orzeczenia przepadku równowartości korzyści majątkowej osiągniętej z popełnienia przestępstwa orzeczonego wobec J. F. wyrokiem Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodek Zamiejscowy w Rybniku z dnia 26 czerwca 2013 roku, w sprawie o sygn. akt V K 1/13;

2.  obciążyć Skarb Państwa kosztami postępowania.

UZASADNIENIE

J. F. został skazany wyrokiem Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodek Zamiejscowy w Rybniku z dnia 26 czerwca 2013 roku, w sprawie o sygn. akt V K 1/13 za przestępstwa z art. 258 § 1 k.k. oraz z art. 56 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii z 29 lipca 2005 r. w zw. z art. 12 k.k. i art. 65 § 1 k.k. przy zast. art. 4 § 1 k.k. na karę łączną 2 lat pozbawienia wolności oraz karę grzywny w wysokości 400 stawek dziennych przy przyjęciu, że jedna stawka dzienna odpowiada kwocie 100 zł. Wykonanie wymierzonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawieszono na okres próby 5 lat. Wobec skazanego orzeczono również przepadek równowartości korzyści majątkowej osiągniętej z popełnienia przestępstwa w kwocie 490 000 zł oraz nawiązkę w kwocie 4 000 zł na rzecz Poradni (...) i (...) (...)w P.. Wyrok ten uprawomocnił się w dniu 4 lipca 2013 r.

Postanowieniem z dnia 30 września 2016 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego w K. umorzył prowadzone postępowanie egzekucyjne w przedmiocie wykonania orzeczonego przepadku równowartości korzyści majątkowej osiągniętej z przestępstwa, z uwagi na jego bezskuteczność. Jednocześnie w toku postępowania wykonawczego ustalono, że J. F. przebywa oraz osiąga dochody na terenie K. N. W efekcie, zarządzeniem Przewodniczącego III Wydziału Karnego Sądu Okręgowego w Rybniku z dnia 22 października 2021r. wszczęto z urzędu postępowanie w przedmiocie wystąpienia do państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie orzeczenia przepadku.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

W dniu 19 grudnia 2020 r. weszły w życie przepisy Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1805 z dnia 14 listopada 2018 r. w sprawie wzajemnego uznawania nakazów zabezpieczenia i nakazów konfiskaty (dalej – rozporządzenie). Rozporządzenie to ustanawia przepisy, na mocy których państwo członkowskie uznaje i wykonuje na swoim terytorium nakazy zabezpieczenia i nakazy konfiskaty wydane przez inne państwo członkowskie w ramach postępowania w sprawach karnych. W rozumieniu przepisów rozporządzenia, „nakaz konfiskaty” oznacza sankcję lub środek prawomocnie orzeczone przez sąd po przeprowadzeniu postępowania w związku z popełnieniem przestępstwa, powodujące ostateczne pozbawienie mienia osoby fizycznej lub prawnej. Rozporządzenie określa także kompetencje organów do przekazywania oraz przyjmowania i wykonywania nakazów zabezpieczenia oraz nakazów konfiskaty, a także procedurę opisującą porządek czynności w tym zakresie.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 rozporządzenia, nakaz konfiskaty przekazywany jest za pośrednictwem zaświadczenia dotyczącego konfiskaty. Organ wydający przekazuje zaświadczenie dotyczące konfiskaty, o którym mowa w art. 17, bezpośrednio organowi wykonującemu lub, w stosownych przypadkach, organowi centralnemu. Stosownie do art. 2 pkt 8 lit. b) rozporządzenia, „organem wydającym” - jeśli chodzi o nakaz konfiskaty - jest organ, który został wyznaczony do tej roli przez państwo wydające oraz który jest uprawniony w sprawach karnych do wykonania nakazu konfiskaty wydanego przez sąd zgodnie z prawem krajowym. Oznacza to, że organem właściwym do wystąpienia z zaświadczeniem dotyczącym nakazu konfiskaty do organu wykonującego jest organ, który spełnia łącznie dwa warunki. Po pierwsze, jest organem, który jest uprawniony, zgodnie z prawem krajowym, do wykonania nakazu konfiskaty wydanego przez sąd w sprawach karnych. Po drugie, został wyznaczony do tej roli przez państwo wydające, stosownie do brzmienia art. 24 ust. 1 rozporządzenia. Przypomnieć w tym miejscu należy, że zgodnie z art. 288 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej, rozporządzenie ma zasięg ogólny, wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich Państwach Członkowskich. Tym samym, zawiera całościową i autonomiczną regulację kwestii, będącej jego przedmiotem.

W uzupełnieniu powyższego należy wskazać, że wykonując zobowiązanie płynące z art. 24 ust. 1 rozporządzenia, Stałe Przedstawicielstwo RP przy Unii Europejskiej złożyło oświadczenie z dnia 18.12.2020 r., zgodnie z którym „organami wydającymi i wykonującymi nakaz konfiskaty stosownie do art. 2 pkt 9 są: sądy rejonowe i sądy okręgowe”. Oświadczenie to dotknięte jest, w ocenie tut. Sądu, istotnymi wadami. Po pierwsze, wskazany przepis - art. 2 pkt 9 - dotyczy jedynie organów wykonujących, zaś organy wydające zdefiniowane są w art. 2 pkt 8. Co więcej, w art. 2 pkt 8 rozporządzenia jest mowa o „organie wydającym”, a w art. 2 pkt 9 o „organie wykonującym”, a nie o „organie wydającym nakaz konfiskaty” i odpowiednio „organie wykonującym nakaz konfiskaty”. Powyższe ma istotne znaczenie, albowiem rozporządzenie wyraźnie odróżnia te kategorie podmiotów. W szczególności, w przywoływanym już art. 2 pkt 8 lit. b) wskazuje się, że „organem wydającym” jest organ uprawniony w sprawach karnych do wykonania „nakazu konfiskaty wydanego przez sąd”. Nawet gdyby jednak przyjąć, że – wbrew literalnemu brzmieniu – oświadczenie to dotyczy podmiotów, o których mowa w art. 2 pkt 8 lit. b) rozporządzenia, to wykracza ono poza upoważnienie, zawarte w rozporządzeniu. Jak bowiem była już o tym mowa, „organem wydającym” w rozumieniu przywołanego przepisu jest organ spełniający dwa kryteria – właściwość do wykonania nakazu konfiskaty w sprawach karnych w myśl prawa krajowego oraz desygnacja przez państwo członkowskie. Oznacza to, że w drodze oświadczenia, składanego w oparciu o art. 24 ust. 1 rozporządzenia, można jedynie zawęzić krąg podmiotów, uprawnionych pierwotnie w myśl prawa krajowego do wykonania nakazu konfiskaty. Tym samym, nie można dopełniać normy art. 2 pkt 8 rozporządzenia, poprzez wskazywanie grupy podmiotów, które nie mieszczą się w zbiorze desygnatów pojęciowych, określonych przez przywołany przepis in fine, zawierający odesłanie do prawa krajowego. Tymczasem, na gruncie polskiego systemu prawnego, w myśl art. 27 k.k.w., egzekucję przepadku oraz nawiązki na rzecz Skarbu Państwa prowadzi naczelnik urzędu skarbowego według przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, jeżeli k.k.w. nie stanowi inaczej. Organ ten jest również wymieniony w katalogu organów wykonawczych w art. 2 pkt 8 k.k.w. Tym samym kategorie podmiotów wskazane w oświadczeniu – sądy rejonowe i okręgowe – w sposób oczywisty nie pokrywają się z kategorią podmiotów, spełniających kryterium odesłania do prawa krajowego.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że z uwagi na brzmienie oświadczenia złożonego przez stronę polską, de lege lata w krajowym porządku prawnym nie ma organu, który spełniałby oba warunki określone w art. 2 pkt 8 lit. b rozporządzenia. Naczelnicy urzędów skarbowych nie zostali „wyznaczeni do tej roli przez państwo wydające”, zaś sądy rejonowe i okręgowe nie są uprawnione do wykonywania nakazu konfiskaty wydanego przez sąd zgodnie z prawem krajowym. Tym samym żaden podmiot nie jest właściwy do przekazania zaświadczenia dotyczącego konfiskaty, wraz z nakazem konfiskaty, organowi wykonującemu innego państwa członkowskiego, w trybie art. 14 ust. 1 rozporządzenia.

Zgodnie z art. 35 § 1 k.p.k., sąd z urzędu bada swą właściwość, a w razie stwierdzenia swej niewłaściwości przekazuje sprawę właściwemu sądowi lub innemu organowi. Rzecz jednak w tym, że w przedmiotowej sprawie brak innego podmiotu, który byłby właściwy do podjęcia dalszych czynności w sprawie.

Mając zatem na względzie zarówno niedopuszczalność dalszego prowadzenia postępowania przed tut. Sądem, jak i brak warunków do przekazania sprawy innemu właściwemu podmiotowi, należało uznać, iż w sprawie zachodzi inna okoliczność wyłączająca ściganie i postanowić jak w punkcie 1. sentencji, o kosztach postępowania rozstrzygając po myśli przepisów przytoczonych w części wstępnej postanowienia.