Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Rybniku

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 482/25

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Wodzisławiu Śląskim z dnia 2 czerwca 2025 roku wydany w sprawie o sygnaturze akt II K 1123/24.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

Obraza przepisu prawa materialnego w innym wypadku niż w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu, tj. art. 178a § 5 k.k. w zw. z art. 44b § 2 k.k., poprzez jego zastosowanie i orzeczenie wobec oskarżonego przepadku na rzecz Skarbu Państwa pojazdu mechanicznego marki M. (...) o nr rej. (...), numer nadwozia (...)

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut nie znalazł uznania sądu odwoławczego.

Zgodnie z treścią przepisu art. 178a § 5 k.k. sąd orzeka przepadek, o którym mowa w art. 44b, w razie popełnienia przestępstwa określonego w § 1 lub 4, chyba że zawartość alkoholu w organizmie sprawcy przestępstwa określonego w § 1 była niższa niż 1,5 promila we krwi lub 0,75 mg/dm3 w wydychanym powietrzu albo nie prowadziła do takiego stężenia. Sąd może odstąpić od orzeczenia przepadku, jeżeli zachodzi wyjątkowy wypadek, uzasadniony szczególnymi okolicznościami.

Apelacja dowodzi, jak się wydaje, że skarżący upatrywał swoich racji w twierdzeniu, zgodnie z którym cytowany przepis jest bezwzględnie obowiązujący, a sąd pozbawiony został luzu decyzyjnego przy orzekaniu przepadku pojazdu. Nadto, nie sposób nie odnieść wrażenia, po wysłuchaniu głosów końcowych, że obrońca popadł w sprzeczność, skoro argumentował, że każdy oskarżony powinien jednak znać owe szczególne przesłanki, o których mowa w zdaniu drugim z art. 178a § 5 k.k., a które uzasadniałyby odstąpienie od przepadku pojazdu. Gdyby rzeczywiście tak ustawodawca ukształtował omawiany przepis, to przecież pozbawiłby sąd orzekający swobody w decydowaniu, czy w danej sprawie ziściły się powody, dla których zasadnym byłoby odstąpienie od owego przepadku.

Odnosząc się do zarzutu, zauważyć przyszło, w ocenie sądu odwoławczego, iż właściwy wymiar kary (środka karnego) może zostać ustalony tylko wówczas, gdy ustawodawca pozostawia sędziemu możliwość wyboru, o ile nie zawsze rodzaju kary (środka karnego), to chociaż ilościowego jej określenia, a więc określenia jej wysokości, czy też innych elementów. Oczywistym, jest, co było przedmiotem wielu orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego w ostatnich dwóch dekadach, że stosowanie przez ustawodawcę sankcji bezwzględnie oznaczonej kary (środka karnego) jest sprzeczne z zasadą trójpodziału władzy określoną w art. 10 ust. 1 Konstytucji i narusza zasadę wymierzania sprawiedliwości przez sądy, wyrażoną w art. 175 ust. 1 Konstytucji. Nadto wskazać przyszło, co również nie budziło wątpliwości, iż sankcja bezwzględnie oznaczona może uniemożliwiać dostosowanie reakcji karnej do stopnia winy sprawcy. Tymczasem ustalenie i ocena okoliczności odnoszących się do stopnia winy sprawcy należy do wyłącznej kompetencji sądu i nie może być zastąpiona bezwzględnie określoną regułą ustanowioną przez ustawodawcę w sposób generalno – abstrakcyjny.

Tym samym dochodziłoby do związania sądu, który ma ograniczone możliwości zastosowania w przypadku sprawców wymienionych wcześniej czynów zabronionych zasad wymiaru kary określonych w art. 53 § 1 i art. 55 k.k., stosowanych odpowiednio na podstawie art. 56 k.k.

Takie określenie sankcji, sprowadzające rolę sędziego jedynie do orzeczenia środka karnego w razie ziszczenia się określonych w ustawie przesłanek, powoduje ograniczenie prawa sądzenia.

Wybór właściwej reakcji karnej opartej na różnych względach i celach musi pozostać do uznania sądu, tak jak i wybór odpowiedniej racjonalizacji, która jest podstawową przesłanką właściwego wymiaru kary. Te same dyrektywy mają również zastosowanie przy wymierzaniu innych środków przewidzianych w kodeksie i nawet jeśli owo stosowanie ma być „odpowiednie”, nie oznacza to jeszcze uprawnienia ustawodawcy do arbitralnego wyłączenia możliwości jakiegokolwiek dostosowania dolegliwości środka karnego do charakteru popełnionego przez sprawcę czynu i tym samym do stawiania się na miejscu sądu.

W mniemaniu sądu odwoławczego, zdanie drugie, cytowanego na wstępie przepisu czyni zadość opisanym dyrektywom orzekania przez sąd karny.

Ustawodawca pozostawił sądom odpowiedni luz decyzyjny w zakresie orzekania o przepadku pojazdu, którym poruszą się sprawca czynu z art. 178a § 1 k.k. Wskazano przecież, że aby sąd mógł odstąpić od tego przepadku, powinien wystąpić wyjątkowy przypadek, uzasadniony szczególnymi okolicznościami. Najważniejsze jest jednak to, iż przesłanka ta jest w istocie wysoce niedookreślona i aby pozostawić sędziemu swobodę orzekania, wbrew narracji autora apelacji wygłoszonej na rozprawie odwoławczej, taka musi pozostać. W przeciwnym razie rzeczywiście zastanawiać się należało, czy omawiany przepis byłby zgodny z powołanymi przepisami ustawy zasadniczej.

Także nie zasługiwały na akceptację szerokie dywagacje skarżącego, który niekonstytucyjności przepisu art. 178a § 5 k.k. upatrywał w tym, że różna może być wartość pojazdów prowadzonych w stanie nietrzeźwym przez poszczególnych oskarżonych, co przecież jest oczywiste. Na takim założeniu, jak należy wywodzić, autor apelacji próbował zbudować tezę, zgodnie z którą orzeczenie w oparciu o przepis art. 178a § 5 k.k. może być nieproporcjonalne zarówno do winy jak i stopnia społecznej szkodliwości czynu. Warto jednak podkreślić, co zdaniem sądu odwoławczego, niweczy tę narrację, że każdy oskarżony, który decyduje się na prowadzenie w ruchu lądowym w stanie nietrzeźwym swojego samochodu, jest świadomy jego wartości, co również wydaje się oczywiste. Podejmuje więc swoistego rodzaju ryzyko, że straci własność tego pojazdu, że poniesie z góry dające się przewidzieć, ściśle określone w pieniądzu, konsekwencje. Trudno zgodzić się z twierdzeniami, że poszczególni oskarżeni mogą być nierówno traktowani, o czym świadczyć miałaby różna wartość pojazdów podlegających przepadkowi. Tezy postawione w apelacji stanowią nieakceptowalne uproszczenie, które skupia się wyłącznie na wartości pojazdu.

Z perspektywy art. 8 § 1 k.p.k., jako całkowicie chybione, należało ocenić powoływanie się w apelacji na judykaty sądów rejonowych w poszczególnych sprawach, zwłaszcza na wyrok Sądu Rejonowego w Bielsku – Białej. Z cytowanymi w apelacji wywodami odnośnie charakteru przepisu art. 178a § 5 k.k., sąd odwoławczy w składzie rozpoznającym apelację, z powodów naprowadzonych wyżej, absolutnie się nie zgadza.

Co ważne w odniesieniu do zarzutu, w rozpoznawanej sprawie nie wystąpił żaden wyjątkowy przypadek, aby sąd odstąpił od orzeczenia przepadku pojazdu. Zdecydowanie przekonuje o tym nie tylko upojenie oskarżonego w czasie czynu, lecz powołane poniżej okoliczności, które trafnie punktował sąd I instancji.

Wniosek

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Skoro zarzut okazał się nietrafny, to zarazem nie mógł doprowadzić do zmiany zaskarżonego wyroku w kierunku postulowanym przez skarżącego.

Lp.

Zarzut

2.

a.  Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który mógł mieć wpływ na treść orzeczenia w zakresie orzekania o konsekwencjach prawnych przypisanych oskarżonemu czynu, tj.:



brak ustalenia, że w chwili czynu oskarżony poruszał się z nieduża prędkością;



brak ustalenia, że w chwili czynu oskarżony kierował pojazdem przez kilka minut;



brak ustalenia, że w czasie czynu oskarżony przejechał samochodem niewielki odcinek drogi;



brak ustalenia, że w czasie czynu na parkingu (a przynajmniej w pobliżu oskarżonego) nie poruszały się inne pojazdy;



brak ustalenia, że oskarżony zarezerwował pokój na cały weekend;



błędne ustalenia, że oskarżony miał zamiar „gdzieś” jechać;



błędne ustalenie, że gdyby nie interwencja dwóch nieustalonych osób z zewnątrz prawdopodobnie oskarżony prowadziłby pojazd w dalszym ciągu opuszczając teren parkingu;



błędne ustalenie, że w godzinach nocnych widoczność jest ograniczona;



brak ustalenia, że oskarżony posiada prawo jazdy od ponad 20 lat oraz, że od momentu uzyskania uprawnień do kierowania pojazdami oskarżony otrzymał co najwyżej 2 mandaty za przewinienia drogowe;

b.  rażąca niewspółmierność kary 9 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat oraz środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres 4 lat z uwagi na błędną ocenę stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu oskarżonego, błędne ustalenie okoliczności obciążających oskarżonego w sprawie oraz niedocenienie okoliczności łagodzących.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Tak postawione zarzuty, których jedynym celem, jak należy poprawnie dekodować intencje ich autora, jest uzyskanie korzystniejszego rozstrzygnięcia o karze i środkach karnych, należało potraktować łącznie.

Pomimo wypunktowania przez skarżącego jakich to braków w ustaleniach faktycznych miał dopuścić się sąd I instancji, czy też jakie popełnił błędy w ustaleniach faktycznych, lektura apelacji nie doprowadziła do przekonującego wniosku, jaki wpływ na treść orzeczenia miałyby owe domniemane uchybienia.

W istocie rzekome braki w ustaleniach nie zaistniały, gdyż sąd rejonowy w zakresie sposobu kierowania przez oskarżonego samochodem na parkingu przed hotelem, poczynił precyzyjne ustalenia, a wynika to wprost z uzasadnienia wyroku. Co istotne, czynił to również w oparciu o dowód obiektywny i niepodważalny, to jest zapis monitoringu, który został zabezpieczony. Nie ulega także wątpliwości, co wynika z podstawowego doświadczenia życiowego, iż w godzinach nocnych, widoczność jest ograniczona, względem pory dziennej. Sam fakt, że oskarżony posiada uprawnienia pojazdami od 20 lat i dopuścił się jedynie dwóch wykroczeń drogowych, o ile pozytywnie może świadczyć o sposobie dotychczasowego zachowania się oskarżonego jako kierowcy, to z całą pewnością, nie był w stanie doprowadzić do zmiany orzeczenia o karze i środkach karnych.

Uzasadnienie zaskarżonego wyroku dowodzi, że w istocie sąd I instancji miał na względzie wszelkie podnoszone przez apelującego kwestie. Uwzględnił więc okoliczności świadczące na jego korzyść jak również zwrócił uwagę na fakty go obciążające. Rzeczywiście orzeczenie o karze i środkach karnych, oceniając je łącznie, zwłaszcza z uwagi na orzeczenie w trybie art. 178a § 5 k.k., jest surowe, lecz w rozpoznawanym przypadku takie musiało pozostać. Nie można przeto mówić, że jest to orzeczenie rażąco i zarazem niewspółmiernie surowe. Skarżący nie przedstawił ku temu żadnych argumentów. Nie mogły takimi być fakty, że oskarżony kierował po parkingu, w porze nocnej, kiedy natężenie ruchu kołowego był niewielkie. Poza zainteresowaniem skarżącego były wszelkie inne okoliczności zdarzenia. Uzasadniając orzeczenie o karze, należało poświęcić więcej miejsca zachowaniu się oskarżonego, które miało miejsce przed zdarzeniem. Precyzyjnie na fakty te zwracał uwagę świadek N. Ś.. Wskazał on w jakich godzinach i jakie ilości alkoholu wypił oskarżony i jak się zachowywał. To z kolei przemawiało za oceną, którą zasadnie postawił sąd meriti, że stopień społecznej szkodliwości czynu przypisanego oskarżonemu był wysoki. Osoba, która kilkanaście godzin nieustannie pije alkohol, a następnie, bez żadnej refleksji, świadomie i z premedytacją siada za kierownicę, nie zasługuje na żadną taryfę ulgową. Niebezpieczeństwo, które swoim zachowaniem stworzył oskarżony było bardzo duże, tak samo jak i waga naruszenia przez niego obowiązków kierowcy. Uzasadnieniem tego może być przecież fakt, iż oskarżony, z uwagi na stopień swego upojenia, manewrując po parkingu, na którym znajdowały się także osoby piesze, spowodował kolizję z innym pojazdem. Naprowadzone w tym miejscu okoliczności czynu, absolutnie nie pozwalały na stwierdzenie, że sąd pierwszej instancji orzekł karę rażąco i niewspółmiernie surową. O przesłankach z art. 438 pkt 4 k.p.k., można mówić jedynie wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można było przyjąć, że zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez sąd pierwszej instancji a karą, jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw wymiaru kary przewidzianych w art. 53 KK oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo (wyr. SA w Katowicach z 5.10.2017 r., II AKa 318/17, Legalis). Kara może być uznana za rażąco niewspółmierną z powodu niewłaściwego wyboru jej rodzaju, jej nadmiernej wysokości, albo z powodu nieorzeczenia warunkowego zawieszenia jej wykonania (wyr. SA w Łodzi z 23.11.2016 r., II AKa 222/16, Legalis).

Wniosek

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Sąd a quem nie stwierdził istnienia przesłanki z art. 438 pkt 4 k.p.k., która zobowiązywałaby do zmiany zaskarżonego wyroku. Suma orzeczonych kar i środków karnych powoduje, że orzeczenie jest surowe, lecz tylko takie jest w stanie spełnić swe role tak w zakresie prewencji indywidualnej jak i generalnej. Zwłaszcza orzeczenie o przepadku pojazdu, zważając właśnie na jego wartość, w sposób odpowiedni będzie kształtowało świadomość prawną społeczeństwa, a przez to, zasada prewencji generalnej ziści się, na przykładzie tej sprawy, w całej swej rozciągłości.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu Rejonowego w Wodzisławiu Śląskim z dnia 2 czerwca 2025 roku, wydany w sprawie o sygnaturze akt II K 1123/24.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Z uwagi na to, że zarzuty apelacji okazały się chybione, brak było przesłanek z art. 439 k.p.k. oraz sąd nie dostrzegł potrzeby działania z urzędu w trybie art. 440 k.p.k. i 455 k.p.k., zaskarżony wyrok należało utrzymać w mocy (art. 433 § 1 k.p.k. i art. 437 § 1 k.p.k.).

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

Z uwagi na fakt, że apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie, oskarżonego obciążono kosztami postępowania: 180 złotych opłata od kary oraz 20 złotych ryczałtu za doręczenia.

7.  PODPIS