Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Rybniku

`

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 699/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Jastrzębiu-Zdroju II Wydziału Karnego z dnia 21 września 2023 roku, wydanego w sprawie o sygn. akt II K 1127/22.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1

M. P.

Oskarżony, będąc odpowiedzialnym za (...), wydał im ustne polecenie rozładunku transportowanego przenośnikiem ścianowym drewna i jego ręcznego transportowania do dolnej wnęki trasą przenośnika ścianowego, a więc w miejscu niedozwolonym i niezabezpieczonym, a nadto w sytuacji, kiedy nie nastąpiło wyznaczenie miejsce rozładunku drewna

Zeznania R. Z. w połączeniu z materiałem dowodym ujawnionym przez Sąd I instancji

k.762-764

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.

M. P.

Oskarżony nie wydał pokrzywdzonym polecenia rozładunku drewna, w okolicznościach jak wyżej.

Wyjaśnienia oskarżonego

k.763 – 764

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1

Zeznania R. Z..

Relacja świadka w zupełności zasługiwała na wiarę. Depozycje te korespondują z zeznaniami pokrzywdzonych, a także z dokumentacją sporządzoną przez właściwe organy, a związaną z przedmiotowym wypadkiem i organizacją pracy w dniu zdarzenia. Nadto, można przyjąć, że poza pierwszym zeznaniem przed Okręgowym Urzędem Górniczym, zeznania tego świadka były konsekwentne. Jednocześnie świadek na rozprawie odwoławczej przekonująco wyjaśnił sądowi powody, dla których w dniu 21 stycznia 2022 roku (dziesięć dni po wypadku), złożył nieprawdziwe zeznania.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

2.1.2.1

Wyjaśnienia oskarżonego.

Wyjaśnienia te, nie tylko pozostawały w opozycji do zeznań pokrzywdzonych (jak postrzegał to skarżący) i do wniosków płynących z dokumentacji powypadkowej, lecz również w ogóle nie korespondowały z depozycjami świadka obiektywnego, jakim był R. Z.. Co najważniejsze wyjaśnienia te, były wewnętrznie sprzeczne, niekonsekwentne, a przez to nieprzekonujące. Przede wszystkim oskarżony nie był w stanie rzeczowo wskazać sądowi z jakiej przyczyny, bezpośrednio po zdarzeniu, nikomu nie zgłosił niesubordynacji K. i G.. Podał także, że wyłącznik bezpieczeństwa przenośnika aktywował dopiero w chwili, kiedy pokrzywdzeni, samowolnie jak wyjaśniał, weszli na przenośnik. Tymczasem, co innego zeznał Z. w tym przedmiocie. Wyraźnie i zdecydowanie zrelacjonował, że oskarżony zablokował ruch przenośnika, po czym rozdzielił zadania. Dowodzi to jednoznacznie, że niedozwolona praktyka (rozładowywania ładunku z przenośnika, przed wyznaczeniem miejsca rozładunku, a także poprzez wchodzenie na przenośnik przed zabezpieczeniem stropu), w dniu zdarzenia została wdrożona i była przy tym akceptowana nie tylko przez oskarżonego, ale także przez inne osoby odpowiedzialne za bezpieczeństwo i higienę pracy na tym odcinku, zwłaszcza osobę odpowiedzialną za wyznaczenie miejsca rozładunku. Okoliczności zdarzenia pozwalają bowiem na uzasadnioną tezę, że osoba odpowiedzialna i zobowiązana do wyznaczenia miejsca rozładunku, w ogóle nie miała zamiaru tego czynić, zaś P., postępujący zgodnie z utartą praktyką, niezwłocznie po zatrzymaniu przenośnika, przystąpił do rozładunku materiału, w ogóle nie czekając na wyznaczanie miejsca rozładunku. Wreszcie odebranie waloru wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonego złożonym w postępowaniu odwoławczym, nakazywały wręcz, przekonujące i poparte innymi dowodami zeznania świadka R. Z., z których wynikało, że bezpośrednio po wypadku (przed dniem 21 stycznia 2022 roku), oskarżony nakłaniał go do składania fałszywych zeznań.

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono:

1.  art. 7 k.p.k. oraz art. 410 K.p.k. w zw. z art. 4 K.p.k. poprzez naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów oraz pominięcie przy wydaniu wyroku okoliczności ujawnionych w toku postępowania sądowego w postaci:

i)  licznych i znacznych rozbieżności w złożonych zeznaniach przez pokrzywdzonych oraz braku wskazania jakich konkretnych zwrotów użył oskarżony, kiedy rzekomo kazał iść im po drzewo do zabudowy kasztu;

ii)  braku ukarania oskarżonego karą dyscyplinarną przez pracodawcę stron oraz ukaranie przez Urząd Górniczy jedynie za nie ujawnienie obecności pokrzywdzonego D. K. (1);

(...))  okoliczności związanej z brakiem obowiązku wykonania powierzonego zadania z uwagi na brak wydobycia na ścianie będącej miejscem wypadku oraz z uwagi na przekroczoną temperaturę pracy;

iv)  wskazania przez świadków M. G. oraz D. A., iż po zdarzeniu pokrzywdzony D. G. zaprosił oskarżonego oraz świadków do siebie do domu w celu ustalenia okoliczności wypadku, w tym poproszenia przez ww. pokrzywdzonego o dokumentacje BHP oraz nieujawnianie obecności pokrzywdzonego D. K. (2);

v)  ujawnionych okoliczności dotyczących wcześniejszych wypadków pokrzywdzonego D. G. i zaprzeczania temu przez wskazanego pokrzywdzonego oraz opinii o pokrzywdzonych wśród świadków - pracowników KWK (...).

2.  na podstawie art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku, która miała wpływ na jego treść, poprzez błędne przyjęcie, że:

I.  świadek D. P. nie ma wiedzy w przedmiotowej sprawie, w sytuacji kiedy wskazywał o wcześniejszych wypadkach pokrzywdzonych, braku przestrzegania przez pokrzywdzonych zasad BHP i do wcześniejszego już braku stosowania się do regulaminów zakładu pracy, czego skutkiem był m.in. analogiczny wypadek pokrzywdzonego D. G., który zakończył się urazem głowy i przebywaniem na L4 oraz przykładnej i bezpiecznej pracy oskarżonego:

II.  Wyjaśnienia oskarżonego nie opierają się na prawdzie tylko dlatego, że są odmienne od zeznań pokrzywdzonych, w sytuacji kiedy jednak są spójne z zeznaniami poszczególnych świadków.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty nie znalazły uznania sądu odwoławczego. Jaka wiadomo, co do zasady nieprawidłowe jest łączne formułowanie zarzutów błędu w ustaleniach faktycznych i obrazy przepisów postępowania, a to art. 7 k.p.k., w sytuacji, kiedy kwestionuje się oceny dowodów dokonane przez sąd np. w zakresie wiarygodności wyjaśnień oskarżonego, w oparciu o który to materiał poczyniono ustalenia faktyczne. W takiej sytuacji zawsze uchybieniem pierwotnym będzie naruszenie przepisu procesowego, tj. art. 7, a jego następstwem – poczynienie ustaleń faktycznych na podstawie dowodu z tych wyjaśnień. Błąd w ustaleniach faktycznych ma charakter wtórny.

Tak interpretując postawione zarzuty, wręcz konieczne jest ich łączne omówienie.

Jedynie tytułem przypomnienia warto wskazać, że zgodnie z art. 7 kpk organy postępowania, a więc także i sąd, kształtują swe przekonanie na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów, ocenianych swobodnie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. Przekonanie sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną art. 7 kpk, wtedy gdy jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 kpk) i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy (art. 2 § 2 kpk), stanowi wynik rozważenia wszystkich tych okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego (art. 4 kpk), jest wyczerpująco i logicznie – z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego – uargumentowane w uzasadnieniu wyroku (art. 424 § 1 pkt 1 i 2 kpk).

Wbrew gołosłowny wywodom obrońcy zawartym w apelacji, która to okoliczność prowadziła do uznania apelacji jako oczywiście bezzasadnej, Sąd Rejonowy w Jastrzębiu – Zdroju sprostał przytoczonym w poprzednim akapicie wytycznym.

Wyjaśnił którym dowodom dał wiarę i dlaczego. Wskazał w uzasadnieniu, które dowody legły u podstaw rozstrzygnięcia, a wyliczenie to było wyczerpujące. Z tego powodu, całą pewnością nie mogło być mowy o naruszeniu przepisu art. 410 k.p.k.

Warto wspomnieć, że zarzut obrazy art. 410 k.p.k. także został postawiony, że zasada wynikająca z art. 410 kpk, obowiązuje także przy wyciąganiu wniosków przez strony procesowe, które, przedstawiając w środku odwoławczym własne stanowisko, nie mogą go opierać na fragmentarycznej ocenie dowodów, lecz muszą odnosić się do całokształtu materiału dowodowego ujawnionego w toku rozprawy głównej (wyrok SA w Łodzi z 19 października 1999 r., II AKa 71/99, KZS 2001 r., z. 10, poz. 43; D. Świecki (red.) Kodeks postępowania karnego. Komentarz. Tom I, wyd. II, teza 8 do art. 410 kpk).

Co prawda sąd I instancji dopuścił się obrazy przepisów postępowania, albowiem nie odczytał w stosownym trybie np. protokołów zeznań R. Z. przed Okręgowym Urzędem Górniczym (chociaż materiał ten zbiorczo powołał jako podstawa ustaleń faktycznych) i nie zobowiązał świadka do wyjaśnienia tych, jakże istotnych, z punktu widzenia przedmiotu procesu, rozbieżności, to uchybienia te konwalidował sąd odwoławczy. Nadto sąd I instancji w pisemnych motywach w żaden sposób nie ocenił materiału dowodowego przygotowanego przez Okręgowy Urząd Górniczy, który został przecież skutecznie włączony do procesu. W żaden sposób nie ocenił zeznań świadków, którzy złożyli je przed tym organem. Nie miało to jednak wpływu na treść wydanego orzeczenia.

O ile obrońca wskazywał na „liczne i znaczne” rozbieżności w zeznaniach pokrzywdzonych, to żadnej analizy tych rozbieżności nie przedstawił sądowi odwoławczemu. Polemika z takim zarzutem jest więc niemożliwa, zaś wcześniej sąd II instancji naprowadził z jakiej przyczyny tych „znacznych” rozbieżności nie dostrzegł.

Obrońca nie wyjaśnił także jaki wpływ na ustalenia faktyczne sądu miało nałożenie ( nie nałożenie) kary dyscyplinarnej przez Urząd Górniczy na D. K. (2) w określonym w zarzucie przedmiocie. Przypomnieć więc przyszło w tym miejscu, że sąd karny jest samodzielny jurysdykcyjnie – art. 8 § 1 k.p.k. Nawet gdyby Urząd Górniczy na jakimkolwiek etapie swojego postępowania uznał (co nie miało miejsca), że oskarżony nie dopuścił się występku, zaś zachowanie K. i G. były samowolne, to nie obligowało to sądu do powielania takich faktów. Zresztą obrońca nie poczynił w apelacji jakichkolwiek uwag w poruszonej kwestii, które zobowiązywałyby sąd odwoławczy do szerszej polemiki. Podobnie skarżący nie potrafił połączyć faktu, że G. zaprosił G. i A. do siebie do domu po zdarzeniu, aby omówić z nimi okoliczności zdarzenia, z ewentualnymi błędami w ustaleniach sądu. To, że do takiego spotkania doszło, nie ulegało wątpliwości. W żadnym razie nie było to w stanie spowodować odmiennych ustaleń faktycznych, których podstawą należało uczynić przekonujące zeznania Z., który nie brał udziału w żadnych tego typu spotkaniach. Nadto, co charakterystyczne, Z. nakłaniany był przez oskarżonego do fałszywych zeznań przed Okręgowym Urzędem Górniczym znacznie wcześniej, niż miała miejsce wizyta wspomnianych wyżej osób w miejscu zamieszkania G.. Niezrozumiałe jest podnoszenie w apelacji okoliczności, że sąd nie uwzględnił na etapie ustalania faktów, iż K. i G. wcześniej doznawali wypadków przy pracy. Pomijając fakt, że skarżący, po raz kolejny, nie był w stanie połączyć tych faktów, ze zdarzeniem z dnia 11 stycznia 2022 roku, to poniekąd fakty te potwierdzają zeznania Z., że sposób wykonywania pracy, w tym przypadku rozładunku towaru z przenośnika zgrzebłowego, był po prostu tolerowany przez osoby odpowiedzialne za bezpieczeństwo i higienę pracy. Skarżący nie zwrócił przy tym uwagi, że pokrzywdzonym, mimo wcześniejszych zachowań, oficjalnie nie zarzucono nigdy niesubordynacji. W świetle dokumentacji zgromadzonej w aktach, a także zeznań osób z nadzoru, np. świadka K., G., trudno przyjąć twierdzenia obrońcy, że oskarżonego jak i pokrzywdzonych obowiązywał zupełny brak obowiązku wykonania powierzonego, w danym dniu, ściśle skonkretyzowanego, zadania. Jak zeznali świadkowie, do chwili zdarzenia, w zasadzie żadne czynności związane z wyznaczonym na dany dzień zadaniem, nie zostały zrealizowane przez ekipę podległą oskarżonemu. Z kolei jak zeznawali ostatnio wymienieni, byli wręcz zobowiązani do raportowania zakresu wykonanych zadań, tak w trakcie dniówki jak i po jej zakończeniu.

Zeznania D. P., w rzeczy samej nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia istoty procesu. Nie miał on żadnej wiedzy w przedmiocie procesu, zaś zeznawał o kwestiach już omówionych, jak chociażby o wcześniejszych wypadkach pokrzywdzonych.

W świetle powyższych rozważań, nie sposób było przyjąć, jak chciał tego skarżący, że wyjaśnienia oskarżonego zasługiwały na przymiot wiarygodności, a co wyświetlił sąd odwoławczy na wstępie tego uzasadnienia.

Wniosek

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Skoro zarzuty okazały się niezasadne, trudno oczekiwać innej oceny wniosków apelacyjnych.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu Rejonowego w Jastrzębiu-Zdroju II Wydziału Karnego z dnia 21 września 2023 roku, wydanego w sprawie o sygn. akt II K 1127/22.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Z uwagi na to, że zarzuty apelacji okazały się chybione, brak było przesłanek z art. 439 k.p.k. oraz sąd nie dostrzegł potrzeby działania z urzędu w trybie art. 440 k.p.k. i 455 k.p.k., wyrok należało utrzymać w mocy (art. 433 § 1 k.p.k. i art. 437 § 1 k.p.k.).

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

W sprawie ujawniono, na co wskazywał nawet sam oskarżony w mowie końcowej, że istnieje uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa z art. 220 k.k. przez osobę odpowiedzialną za wyznaczenie miejsca rozładunku transportowanego drewna, poprzez zaniechanie tej czynności. Nadto ujawnione zostało podejrzenie, że oskarżony nakłaniał R. Z. do tego, aby ten złożył fałszywe zeznania przez Urzędem Górniczym.

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

Zasądzono od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa wydatki za postępowanie odwoławcze w kwocie 20 złotych oraz obciążono go opłatą w kwocie 480 złotych (art. 3 ust. 2 i art. 2 ust. 1 pkt 3 i art. 8 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych oraz art. 636 § 1 k.p.k. i art. 634 k.p.k.) (300 złotych to opłaty od kary grzywny – 10 % z 3000 złotych oraz 180 złotych opłaty od kary pozbawienia wolności).

7.  PODPIS