Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Rybniku

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 701/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Rybniku z dnia 19 września 2024 roku wydany w sprawie o sygnaturze akt III K 2267/23.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.  obrazę przepisów postępowania mającą istotny wpływ na wydane w sprawie orzeczenie a to art. 7 kpk w zw. z art. 410 kpk polegającą na przekroczeniu zasady swobodnej oceny materiału dowodowego w szczególności w postaci nagrania z monitoringu i na tej podstawie przyjęcia, iż czynu dopuścił się oskarżony D. G., podczas gdy

w rzeczywistości z nagrania tego nie sposób ustalić tożsamości sprawcy, której nie potwierdzili również przesłuchani w sprawie świadkowie;

2.  obrazę przepisów postępowania mającą istotny wpływ na wydane w sprawie orzeczenie a to art. 7 kpk w zw. z art. 410 kpk polegającą na dokonaniu dowolnej a nie swobodnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego w szczególności zeznań świadka G. S., którym to zeznaniom Sąd I instancji przyznał w pełni walor wiarygodności, poprzez całkowite pominięcie faktu, iż świadek zeznał, że nie wie kim jest sprawca szkody, nazwisko oskarżonego nie jest mu znane, zaś w postępowaniu przygotowawczym wskazał na oskarżonego wyłącznie z uwagi na powielane przez sąsiadów subiektywne domysły i przypuszczenia, których w oczywisty sposób nie można oceniać jako pewnik;

3.  obrazę przepisów postępowania mającą istotny wpływ na wydane w sprawie orzeczenie, a to art. 5 § 2 kpk bezpodstawne rozstrzygnięcie niedających się usunąć wątpliwości na niekorzyść oskarżonego, wbrew zasadzie in dubio pro reo, podczas gdy jednocześnie brak jest jakichkolwiek obiektywnych dowodów przemawiających za przypisaniem oskarżonemu zarzucanego mu czynu;

4.  obrazę przepisów postępowania a to art. 424 § 1 pkt 1 kpk poprzez sporządzenie uzasadnienia wyroku w sposób wadliwy, z pominięciem wyjaśnienia w zakresie dowodów stanowiących podstawę rozstrzygnięcia.

Co do czynu II:

l . obrazę przepisów postępowania mającą istotny wpływ na wydane w sprawie orzeczenie a to art. 7 kpk w zw. z art. 410 kpk polegającą na dokonaniu dowolnej a nie swobodnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności przedstawionych przez pokrzywdzoną wiadomości tekstowych:

a.  i przyjęcie, że były one kierowane do pokrzywdzonej przez oskarżonego, podczas gdy w rzeczywistości w wiadomościach tych nie zostało ujawnione źródło ich pochodzenia w postaci chociażby numeru telefonu, bądź jakichkolwiek innych danych umożliwiających identyfikację nadawcy;

b.  poprzez całkowite pominięcie treści zwrotnych wiadomości kierowanych przez pokrzywdzoną do nadawcy (k. ()V, 10), z których to wiadomości jednoznacznie wynika brak obawy pokrzywdzonej o spełnienie gróźb, a wręcz prowokowanie nadawcy;

2.  obrazę przepisów postępowania mającą istotny wpływ na wydanie w sprawie orzeczenie a to art. 7 kpk w zw. z art. 410 kpk polegającą na dokonaniu dowolnej a nie swobodnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego w szczególności zeznań pokrzywdzonej w toku postępowania przygotowawczego i całkowite pominięcie faktu, iż w czasie kiedy pokrzywdzona składała zeznania w toku postępowania przygotowawczego, pozostawała z oskarżonym w silnym konflikcie, zatem była zainteresowana niekorzystnym dla oskarżonego rozstrzygnięciem;

3.  błąd w ustaleniach faktycznych mający istotny wpływ na wydane w sprawie orzeczenie a polegający na bezzasadnym przyjęciu, iż wyczerpane zostały znamiona czynu zabronionego określone w art. 190 kk w zakresie obawy o spełnienie gróźb, podczas gdy w rzeczywistości, całościowa ocena materiału dowodowego prowadzi do odmiennego wniosku tj. niewystąpienia przesłanki w postaci wzbudzenia w pokrzywdzonej uzasadnionej okolicznościami obawy, iż groźby miałyby zostać spełnione, na co wprost wskazuje jednoznaczne oświadczenie pokrzywdzonej na piśmie z dnia 26.07.2019 r. (k. 86) o cofnięciu wniosku o ściganie oskarżonego D. G., podtrzymane następnie oświadczeniem na rozprawie w dniu 10.09.2024 r., a także twierdzenia pokrzywdzonej w toku w/w rozprawy, iż nie obawia się oskarżonego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Stosownie do przepisu art. 436 k.p.k. Sąd może ograniczyć rozpoznanie środka odwoławczego tylko do poszczególnych uchybień, podniesionych przez stronę lub podlegających uwzględnieniu z urzędu, jeżeli rozpoznanie w tym zakresie jest wystarczające do wydania orzeczenia, a rozpoznanie pozostałych uchybień byłoby przedwczesne lub bezprzedmiotowe dla dalszego toku postępowania.

Sąd odwoławczy, działając z urzędu, stwierdził w sprawie rażące naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na treść zaskarżonego wyroku i zarazem spowodowało wydanie wyroku reformatoryjnego i uniewinnienie oskarżonego. Nie istniała więc potrzeba jakiegokolwiek odnoszenia się do poszczególnych zarzutów apelacji.

Dla czystości formy, dalsze wywody w tym zakresie, poczynione zostaną w odpowiedniej ku temu sekcji formularza do uzasadnienia.

Wniosek

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Lp.

Zarzut

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zgodnie z przepisem art. 440 k.p.k. jeżeli utrzymanie orzeczenia w mocy byłoby rażąco niesprawiedliwe, podlega ono niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów zmianie na korzyść oskarżonego albo w sytuacji określonej w art. 437 § 2 zdanie drugie uchyleniu.

W orzecznictwie i nauce prawa przyjmuje się, że źródłem rażącej niesprawiedliwości może być uchybienie mieszczące się w każdej z tzw. względnych przyczyn odwoławczych, o ile ich waga i charakter jest taki, że czyni to orzeczenie niesprawiedliwym w stopniu rażącym.

W pojęciu „rażącej niesprawiedliwości” mieści się niesprawiedliwość formalna (legalna) rozumiana jako niezgodność orzeczenia z obowiązującym prawem, niesprawiedliwość materialna (sprzeczność orzeczenia ze społecznym systemem wartości), a także niesprawiedliwość proceduralna z uwagi na wydanie orzeczenia po nierzetelnym rozpoznaniu sprawy, jeśli wskutek obrazy przepisów postępowania doszło do naruszenia reguł rzetelnego procesu (m.in. postanowienie SN z 25 maja 2021 r., II KK 138/21; postanowienie SN z 18 sierpnia 2022 r., IV KK 114/22; postanowienie SN z 14 lipca 2022 r., V KS 17/22; D. Świecki /red./, Kodeks postępowania karnego. Tom II. Komentarz aktualizowany, stan prawny na 30 czerwca 2022 r., publ. w Lex).

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Nie tracąc z pola widzenia poczynionych i przez nikogo nie kwestionowanych uwag natury czysto procesowej, należało podjąć próbę odniesienia ich do stanu faktycznego rozpoznawanej sprawy.

Nie ulega żadnych wątpliwości, że jedynym dowodem bezpośrednim świadczącym o sprawstwie oskarżonego w zakresie czynu kwalifikowanego z art. 190 § 1 k.k., były zeznania samej pokrzywdzonej P. F.. Z zeznań świadka wynikało również, co w tej sprawie istotne, że załączone przez nią zrzuty ekranu telefonu (k.8 - 11), przedstawiały treści, które ona wymieniała z oskarżonym. W sprawie brak jest jakiegokolwiek dowodu bezpośredniego, który wskazywałby na sprawstwo oskarżonego w zakresie występku z art. 288 § 1 k.k., a polegającego na zniszczeniu elewacji bloków i klatki schodowej. Poszlaką, która wskazywała na sprawstwo D. G. były zeznania P. F., która o ile nie była bezpośrednim świadkiem sprawstwa oskarżonego w tym zakresie, to zeznawała o okolicznościach, które mogły wskazywać, że stoi on za zniszczeniem mienia. Zabezpieczony monitoring z jednego ze zniszczonych budynków, nie był przydatny do stwierdzenia, że oskarżony naniósł na tymże budynku określone napisy. Same wpisy z protokołu oględzin nośnika informacji (k.59), przekonują, że nie istniała możliwość rozpoznania sprawcy. Bezpośredni kontakt sądu z tym materiałem dowodowym prowadził do takich samych wniosków. Żaden ze świadków nie wskazywał na sprawstwo D. G..

Innego materiału dowodowego prokurator sądowi nie zaprezentował, a w toku procesu pozostawał bierny.

Nie ulegało więc jakiejkolwiek wątpliwości, że jedynym dowodem w zakresie występku z art. 190 § 1 k.k., oraz poszlaką w zakresie występku z art. 288 § 1 k.k., były zeznania P. F. i wynikające z tych zeznań odniesienia do przedłożonej przez świadka korespondencji.

Przyszło więc wyraźnie wyświetlić, że jeszcze w toku postępowania przygotowawczego wskazany świadek wystosował wniosek datowany na dzień 26 lipca 2019 roku (k.86). Dekodując treść tego pisma, przez pryzmat art. 118 § 1 k.p.k., nie mogło być wątpliwości, że świadek F. wniosła o zwolnienie jej z obowiązku składania zeznań w tej sprawie, powołując się niemal wprost na okoliczności z art. 185 k.p.k. Nie budzi od dawna kontrowersji pogląd wedle, którego szczególnie bliski stosunek osobisty (art. 185 k.p.k.) może wynikać np. z faktu posiadania wspólnego dziecka przez osobę składającą zeznania i podejrzanego bądź oskarżonego (tak np. Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 22 lutego 2006 roku w sprawie o sygnaturze akt III KK 222/05). Oczywiście fakt ten nie zawsze musi świadczyć o ziszczeniu się warunku z art. 185 k.p.k., jak świetnie rozwinął tę myśl Sąd Apelacyjny w Katowicach w uzasadnieniu do wyroku z dnia 31 października 2018 roku w sprawie II AKa 468/18. W sprawie będącej przedmiotem rozpoznania, jak wynika z oświadczeń świadka złożonych na rozprawie odwoławczej, przesłanki z art. 185 k.p.k., były nadal aktualne na chwilę rozpoznawania wniosku. Przedmiotowy wniosek świadka F. niestety, dopiero na rozprawie w dniu 20 marca 2025 roku, został pozytywnie rozpoznany.

Stało się tak dlatego, albowiem sąd rejonowy, z rażącym naruszeniem powołanych wyżej przepisów postępowania, wniosku tego nie rozpoznał. Mało tego, w swojej nonszalancji, na rozprawie w dniu 10 września 2024 roku (k. 316v), wniosek ten został odczytany w nieznanym ustawie trybie. Przepis art. 391 § 1 k.p.k., nie służy bowiem do odczytywania oświadczeń stron czy świadków. Ustawa procesowa nie przewiduje w postępowaniu karnym składania zeznań na piśmie, co czyni oczywiście błędnym odczytywanie przedmiotowego pisma w oparciu o przepis art. 391 § 1 k.p.k. Najważniejsze jest jednak to, że naruszając dyspozycje art. 366 § 1 k.p.k., przewodniczący rozprawy, pomimo odczytania przedmiotowego pisma i podtrzymaniu jego treści przez świadka, nie poczynił w związku z tym żadnych, przewidzianych prawem czynności. Świadczy to pośrednio również o tym, że świadka, pomimo wpisów w protokole rozprawy, faktycznie nie pouczono o treści przepisu art. 185 k.p.k.

Wracając do istoty, skoro zeznania świadka F. zostały skutecznie wyeliminowane z podstawy dowodowej poprzez wydanie stosownego postanowienia, to konsekwentnie, straciła moc dowodową przedstawiona przez nią korespondencja. Bez zeznań tego świadka nie wiadomo nawet z kim przedmiotowe treści były wymieniane. Wreszcie nie sposób ustalić, czy pokrzywdzona przedmiotowych pisemnych gróźb w jakikolwiek sposób obawiała się. Treści te, same w sobie, nie zawierają także wskazań, iż to oskarżony był sprawcą zniszczenia mienia, zresztą w tym zakresie zeznania świadka F. były jedynie poszlaką, skoro nie była ona bezpośrednim świadkiem zajścia.

W takim stanie rzeczy, co wydaje się oczywiste, brak było danych wskazujących na sprawstwo oskarżonego co do któregokolwiek z czynów mu zarzuconych, co obligowało sąd do wydania wyroku uniewinniającego – art. 17 § 1 pkt 1 k.p.k. w zw. z art. 414 § 1 k.p.k.

W sprawie ujawniła się również ujemna przesłanka procesowa z art. 17 § 1 pkt 10 k.p.k., albowiem na rozprawie odwoławczej, P. F. nie tylko skutecznie odmówiła złożenia zeznania, lecz jeszcze cofnęła wniosek o ściganie oskarżonego za czyn z art. 190 § 1 k.k.

Wystąpiła więc sytuacja, w której wystąpił zbieg przesłanki formalnej (art.17 § 1 pkt 10 k.p.k.) z materialną określoną w art. 17 § 1 pkt 1 i 2 po rozpoczęciu przewodu sądowego. Ujawnienie tych sytuacji musi prowadzić do uniewinnienia oskarżonego. Sąd Najwyższy wielokrotnie wypowiadał się w tej kwestii, podkreślając konieczność uniewinnienia oskarżonego, gdy ujawnienie tej przesłanki procesowej nastąpiło po rozpoczęciu przewodu sądowego.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Wyrok Sądu Rejonowego w Rybniku z dnia 19 września 2024 roku wydany w sprawie o sygnaturze akt III K 2267/23.

Zwięźle o powodach zmiany

Ujawniono zbieg negatywnych przesłanek procesowych, co nastąpiło po rozpoczęciu przewodu sądowego. To zobowiązywało do uniewinnienia oskarżonego, o czym napisano we wcześniejszych sekcjach uzasadnienia.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

1.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

Z uwagi na uniewinnienie oskarżonego kosztami procesu należało obciążyć Skarb Państwa, zaś obrońcy przyznać wynagrodzenie za nieopłaconą pomoc prawną świadczoną w postępowaniu odwoławczym, wedle stawek je określających.

2.  PODPIS